Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Atsiniltł’ish dóó tó dayókeedígíí baa ’áłah ’aleeh lá.

electricity and water pl-3-request.I-NOM 3-for meeting DISC

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’áádóó

CONJ

’Áádóó haa hóót’įįd?

and.then how ho-happened.P

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

-diníná

-doondó’ --- da, doo ndi ---da, doondó’ ndi --- da

-tah, -taa-, -ta-

Béésh bii’ kǫ’í ná ch’ídeesh’ááł.

metal 3-in fire 2-for out 3-1-carry.F

Ch’ééh jiyáán náshdį́į́h ’áádóó tó náshdlį́į́h.

watermelon again-1-eat.R then water again-1-drink.R

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ adaagizí doo ’éí da lá.

car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.

Chidí ła’ bíká ’í’iishłaa.

car some 3-for 1-order.P

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da’ Ron saad neiskáá’?

Q Ron word 3-3-investigate.P

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F

Damǫ́ǫgo tódilchxoshí yishdlį́į́h.

Sunday-GO soda 3-1-drink.U

didadidoołjah

pl-3DO-2dpl-start.fire.F

díkwíí

doołbish

3DO-2dpl-boil.it.F

Ha’át’íísh hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?

what-Q man and girl 3-3-make.P

Ha’át’íí lá nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Ha’át’íí nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haa’í lá neezgai?

where Q 3-hurt.N

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

haiigeed

3DO-1dpl-dig.it.out.P

hainííłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).P

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

hayííłgizh

3DO-3-cut.it.out.P

Hoozdodę́ę́’ Łééchąąłgaii bee nááshdááłgo Kinłánídi da’jiyání góne’ sédáago shiyaa haalwod lá.

Phoenix-from greyhound.bus 3-with 1-return.Prog-GO Flagstaff-at cafe into 1-sit.SPN-GO 1-under 3-run.P DISC

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

Mary ha’át’íísh nayiisnii’?

Mary what-Q 3-to.buy.I

Na’ńle’dii. Tó háníyá, tóhą́ą ’ásdįįd lá.

dismay water areal-1.go 3-disappear.P DISC

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Niísh ’ałdó’ t’áá ’ákwíinínízin?

2-Q also just 2-think.so.NI

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shiaad késhdę́ę́’į́">kéédę́ę́’ naa hodoolzhish.

1-behind-from 2-passing become.F

Shilééchąą’í yázhí shikéé’ yildlosh ńt’éé’ hashtł’ish yiih yildloozh.

1-dog little 1-behind 3-walk.Prog past mud 3-into 3-walk.P

Shinék’eesinilí shee hólǫ́ǫgo t’éiyá bee ’eesh’į́.

1-me glasses 3-there exist.NI with only 3-with1-see.N(Prpg:??)

Shiníbaal doo tó biníkáogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.O proof.against-NEG 3-1-make.P

Shíká ’anánílwo’ doodaii’ t’áadoo shaa nánít’íní.

1-for 3-run.R or just-neg 1-to 2-1-bother.I

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

yínídlą́ą́’

3DO-2-drink.it.P