Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.
lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- dishhį́įh melt itfind in Navajo Verb Modes
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- naashá go aboutfind in Navajo Verb Modes
’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.
rolled.intestine some 1-eat.F’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.
3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P’At’éédísh yiniłtsą́?
girl-Q 3-2-see.P’Ałk’idą́ą́’ ’ayóo nahałtin ńt’éé’.
long.ago very areal-rain.I past’Átséétł’éédą́ą́’ lą’í nahoołtą́.
before-last.night many around-3-rain.P-ba-
-doondó’ --- da, doo ndi ---da, doondó’ ndi --- da
-ee
Bááh łikanígíí ła’ nisin háálá ayóo łikan.
bread 3-be.sweet.NI.NOM some 3-1-want.NI because very 3-be.sweet.NIch’ínígóó
ch’į́į́góó
Da’ Ron saad neiiłkaah?
Q Ron word 3-3-investigate.Idadołhį́į́h
pl-3DO-2dpl-melt.it.IDamóogo ’áłah ’aleeh ’áko ’áadi nihaadíínááł.
Sunday 3-gather 3-be so there-at 1-Pl-to-2-arrive.FDíkwíí shą’ ninááhai?
how.many-Q 2-winter.NIdoo ’asht’é’égóó
Doo chosh shijooł’į́į́’ léi’gi’ ’át’éégóó shił hóyéé’.
NEG 3-1-make.use.O proof.against-NEG 1-with lazy.NIdoołhį́į́’
3DO-2dpl-melt.it.PGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk perhaps 3-with 3-2-want.NIHaash nízah kodóó nighanjį’?
how-Q 3-long.N here-from 2-home-tohadasiigeed
pl-3DO-1dpl-dig.it.out.Phainiłchaad
3DO-3-card.it.(as.in.wool).IHastiin nééz doondó’ ndi ’alzhish da.
man tall NEG but 3-dance.DI NEGHáágóósh díníyá?
where-to-Q 2-go.IHái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa?
who DA Q boat 3-4-make.PHáágóósh díníyá?
where-to-Q 2-go.IJake ’ólta’ bił bóhoneedzą́.
Jake education 3-with 3-possible.NIk’asdą́ą́’
Kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz
areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.PKintahdę́ę́’ hahí néínídzáá lá.
town-from quickly 2-return.P DISCNaakidi tsin sitą́ądi daats’í kinaaldá bił ’ahééniijéé’.
two mile 3-run.pl.P-at maybe purberty.ceremony 3-with RECIP-1dpl-run.pl.PNichidí háadish nííníłbą́ą́z?
2-car where-at-Q 3-2-park.PShichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.
1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.PShidá’í dóola yilááh ’ábóodziil jiní.
1-Uncle bull 3-greater 3-strong.NI 4-say.PShíká ’anilyeed, Obi-Wan Kenobi.
1-for 2-run.F Obi-Wan KenobShį́įgo ’ahbínígo ’ashdladi dóó ’ałníi’go k’adę́ę ha’a’aah łeh.
summer-GO morning-GO five-at and half-GO almost 3-sunrise.I usuallyT’áá ’ashání ’ashą́ą ndi sitsį’ yę́ę ’áádįįł.
just 1-eat.I-í 1-eat.I but 1-flesh past 3-dwindle.ProgT’áá hooshch’į’ déshnish.
suddenly 1-start.work.PTózis biníká dínísh’į́į́’.
bottle 3-through 1-look.XTsé ’ayóí ’áníłtso léi’ tsékooh góyaa hadah ch’ééłmááz.
rock remarkably large INDEF canyon areal-down areal-edge out-3-1-roll.PTł’éédą́á’ dibé ch’íníjéé’ yiists’ą́ą́’ ’áádóó t’óó ńléí tsé deez’áhí bizánághah góne’ ’ahosoolts’ą́ą́’.
last.night sheep out-3-run-Pl.P 3-sound.P and then merely there rock point 3-around areal-in out-areTł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.
last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- tł’éédą́ą́’ last nightfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- yishááł walkfind in Navajo Verb Modes
- -ii’ and, and thereuponfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Si-Perfective Neuter (SPN)find in Navajo Verb Modes
- sétį́ lie downfind in Navajo Verb Modes