Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá dazhniiyą́ą́? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.

meeting-at mother 3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.F potatoes perhaps some there 3-2-take.F

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Azhą́ nízaadi naagháa ndi bídin nishłį́.

even.though 3-be.far.away.NI-at 3-walks even.though 3-in.need.of 1-be.NI

-áátis

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

Bich'ah haini'ą́, "díí bee yisdádíínááł," hał jiní.

hat 3-2-give.P with.this.PP pl-2-survive.F 3-to.say.I they.say

bik’ídóhdis

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Ch’ééh jiyáán hastiin baa nahashniihgo ch’ééh ’ííł’įįd ’ahbínídą́ą́’.

watermelon man 3-from 3-1-buy.CI-GO tried in.vain 1-act.P morning-past

ch’ínígóó

Ch’į́į́góó ch’ééh tádííyá.

fail in.vain 1-go.P

Chidí kǫ́ǫ́ ndaajeehígíí t’áá ’ániidígo dahodeezlįįd.

car here 3-run.pl.I-COMP just recently pl-3-become.P

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past.time mountain-top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

dego

deiidą́ą́’

pl-3DO-1dpl-eat.it.P

didishjeeh

3DO-1-start.fire.I

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Doo hah shił ’ílwod da léi’ t’áá ’íídą́ą́’ da’oodą́ą́’ lá.

NEG quick me.with 3.drive.P NEG since already 3pl.eat.P discover

Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish ni.

Skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ha’át’éegosh náníldzid?

why-Q 2-fear.I

Hada’niłhosh le’!

up-pl-3-3-bubble.up.CI LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadiiltééł

3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hazhó’ó nidahísóotą́.

still pl-2dpl-sit.pl.P

Háát’i’ le’!

up-3-extend.P LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Hágo daaníigo ’áko ’índa ’ákǫ́ǫ́ níyá.

come.here 3.say.P-GO after.that towards 1.arrive.P

háidí

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hooghan ’adeeshłííł ndi tsineheeshjíí’ shee ’ádin.

hogan 1-build.F but lumber 1-with 3-none.NI

Háidígíísh ʼałkʼésdisí deeshį́į́ł?

which.one-ÍGÍÍ-Q candy 3-1-eat.F

Naashnéego jooł báátis yímááz.

1-play-go.CI ball over 3-roll.P

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

Nichidíshą’ háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG

Nichxǫ' aad ’át’éii">t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

niłbéézh

3DO-2-boil.it.I

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shitah honeezgaigo, doo naashnish da dooleeł.

1-body 3-pain.P-GO NEG 1-work.I NEG 3-become.F

Shí ’éí doo shił bééhozin da nít’éé’.

1-possessive TOP NEG 3-3-knowledge.CI NEG past

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

Tsxį́įłgo yoołkááł.

in.a hurry-GO night.is.passing.Prog

yiyíí’aal

3DO-3-chew.it.P