Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Azhé’é ’éí chízh nííni’yį́ ’áádóó hastiin bíká ’adoolwoł.

INDEF.father TOP wood 3-3.haul.complete.LPB.P AND man 3-after 3-run.F

’ałdó’

’Áshįįh Bii’ Tóodi níyáago dził bąąh hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-at 1-go.P-GO mountain 3-on again-1-climb.R

’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.

certainly girl little house-from out-3-walk.F

-deená

-ę́ę+-dą́ą́’ (yę́ędą́ą́’)

-na’

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Da’ Ron saad neiiłkaah?

Q Ron word 3-3-investigate.I

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

Díí na’ach’ąąhígíí baa hashne’ dooleeł.

TOP 3-picture.I-ÍGÍÍ 3-of 1-tell.CI 3-be.F

Ha’a’aahgo doo jiztįį da, johonaa’ai hwił ołtáh jíní.

sunrise-GO NEG 4-lay.O NEG, sun 4-with count 4-say.I

ha’át’éégóó

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Ha’át’íí lá nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Ha’át’íí nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haa néelą́ą́’ nidá’ák’eh?

how 3-much.N 2-cornfield

hadaoołgizh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.P

hadiiltééł

3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hazhó’ó nidahísóotą́.

still pl-2dpl-sit.pl.P

Háí shą’ ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

jididoołhįh

3DO-4-melt.it.F

jííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.(snow).P

k’adę́ę

Kin Łánídiísh ’éí doodago Bee’eldííldahsinildi daats’í naniná?

Flagstaff-at-Q TOP or Albuquerque-at perhaps 2-go.around.CI

laanaa

Mosi ałtsi’si ndi nidaaz.

cat small but 3-heavy.NI

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ni daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?

2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car Q where-at 3-2-park.P

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhé’é ha’át’íísh nayiisnii’?

2-father what-Q 3-3-buy.P

Sha’ałchíní ayóó niłch’í naalkídi deineł’į́ ’áko ndi shí éí shináá bąą adin.

1-children very air 3-move.I 3-3.look.I however I 1-eyes 3-on doesn’t exist.

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shikee’ ’ániidígo biniinaa shikee’ bąąh tó’diisool.

1-shoe recently because 1-foot 3-on 3-blister.form.P

Shiye’ bicheii yi’ká ’análwo’dooleeł biniiyé ba’niłtį́į́́ nt’éé’ sits’ą́ą́’ yił nikidíńiit’ą́ą́zh. (YM 1987:632)

1-son 3-grand.father for 3-1-help.F for 3-loan for 1-away with 2-dpl.walk.P

Shí shidá’ák’eh níhígíí bilááh ’áhoníłtéél.

1 1-cornfield 2-COMP 3-beyond areal-wide.NI

t’ahdii

t’áá gééd

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

yę́ędą́ą́’

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

yidiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.I

Łį́į́’ bik’i dah ’ashishnííł.

horse 3-on up 3-1-saddle.I