Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Asdzą́ą́ Báhoozhóní yinishyé.

woman happy 1-called.NI

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’Áko ’índa ’ákǫ́ǫ́ dah diiyá.

after.that to.there start 1.go.I

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

-di

-ę́ę+-dą́ą́’ (yę́ędą́ą́’)

-jí

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

Ch’éénísh’į́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

out summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.

car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NI

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past.time mountain-top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

Dá ák’ehdi shizhé’é bił nishishnish j́į́į́dą́ą́. (YM 1968: 598)

Plant.field-at 1-father with 3-1-worked.P today.past

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

didołjeeh

3DO-2dpl-start.fire.I

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

didííníłjéé’

3DO-2-start.fire.P

Díigi ’át’éego yigááł.

this-similar.to 3-walk.Prog

Díkwíísh nibeegashii?

how.many-Q 2-cow

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Doo deighánígóó łeeyi’ ’azhnígeed.

NEG far ground-inside 3-4-dig.P

Doo t’áá k’ad chidí na’ní’ą́ą da.

NEG just now vehicle 2-3-1-lend.P NEG

doodaii’

or

Haa’ísh nínígai?

where-Q 2-hurt.I

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

Hahgo hooghan ’ádíílííł?

when hogan 3-2-make.F

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ Q 3-3-buy.F

Háí lá kintahgóó sh ’adoołbąs?

who-Q town-to 1-me 3-drive.F

Háí lá Naatsis’áángóó náádeesdzá?

who-Q discover Navajo.Mountain.GOO again-3-go.F

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

hááłgizh

3DO-1-cut.it.out.P

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ y ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.

summer.ceremony-at 1-father man one 3-with Recip-3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siP

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nidlóóhísh doodaii’ dooísh nidlóoh da?

2-cold.I-Q or NEG-Q 2-cold.I-Q NEG

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

nisoolá

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Shich’ah tsékooh góyaa ’adah b ’ííyol.

1-hat gorge areal-down downward 3-with 3-blow.P

Shizhé’é nihwiiłdlaadgo bikéé’ naad’ ’adaashjaah łeh.

1-father 3-3-plow.I-GO 3-behind corn 3Pl-1-drop.I Cust.

T’áadoo ná’iilwoshí.

NEG 2-sleep.R

T’ááłáhádi kin binída’shiilzhiizh dóó hooghangóó dah ńdiikai.

once-at house 3-into-Pl-1dpl-dance.P home-toward start start-1dpl-go.pl.P

Yishdlosh le’.

peg-1-trot.Prog LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying