Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Ádi’óóyą́ą́’ le’.

self-2-eat.O don’t

’át’ahígo

’Áłchíní hastą́ą́ binááhaidóó deigo hodees’áago t’áá ’ałtso da’ółta’go yá’át’ééh.

children six 3-year.P-from up areal-extend.NP all pl-3-study.NI-GO 3-good.N

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

-gha

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’ét’a’ doodaii’ dził bąąhgóósh ch’ét’a’?

airplane-Q hogan 3-over-along 3-fly.P or mountain 3-side-along-Q 3-fly.P

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Chidí t’ą́ą́’ nináníłbą́ą́z.

car just 3-1-reparked.R

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

Diné bikéyah bikáa’gi łáhágóó ninádahałtį́įh łeh.

Navajo 3-land 3-on-at a.few.places areal-rain.I usually

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Dooládó’ shį́į́ ’adą́ą́dą́ą́’ shich’ohoos’ni’ da kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.

wow probably yesterday 1-lucky.P town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

Dziłneeláagí nánisé’ ’azee’ háágeed.

mountain-end-at growing.herb medicine up-3-1-dig-1.P

Ha’át’éegosh náníldzid?

why-Q 2-fear.I

haa nóolin

haa yídéetą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadiiltééł

3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadééłbįįd

3DO-1-fill.something.up.with.it.P

hajííłgizh

3DO-4-cut.it.out.P

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

John dáádílkałdóó sizį́į́ dóó ’áádę́ę́’ déez’į́į́’.

John door-from 3-stand.SPN and there-from 3-look.CI

Jooł ’ahííłhan ’áádóó ’atiin dóó ’anít’i’ báhátis ’eelts’id.

ball 3-1-throw.P and.then road and fence 3-over 3-move.SRO.P

Naadą́ą́’ lá haa néelą́ą́’ nida’ak’eh biyi’ góne’?

corn Q how 3.much.N 2-cornfield 3-in there

Naakaii bizaad jółta’ le’ dzinízingo dzizdá.

mexican language 4-read.I wish 4-wish.O-GO 4-sit.P

Naaltsoos bikáá’ na’aníshí bikáa’gi si’ą́.

book desk 3-on-at up 3-lie.SRO.SPN

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

Nidáa’di 'áká' 'ajólyééd.

enemy.way.ceremony-at 4-for 4-run.O

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

nisoołkáá’

3DO-2dpl-investigate.it.P

Níléígóó díní’į́į́’ shidíiniidgo ’áádóó ’áajigo déé’į́į́’.

over.there-toward 2-look.I 1-3-say.P-GO and.then that.way-toward 1-look.P

Ńdíshchíí’ yáázhí bąąh hasis’na’go shił yaa ’ádzaa.

pine.tree little 3-on 1-climb.P-GO 1-with down 3-act.P

Ronshą’ saadísh neiiłkaah?

Ron-Q word-Q 3-3-investigate.I

Saad biihi’níłí doo bee neilnish da.

word computer NEG 3-with pl-2-du.work.I NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shilééchąą’í sitsijį’ yilwoł.

1-dog 1-ahead-to 3-run.I

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

T’áá ká dibe łá yóó’ oónííł

Neg sheep some 2-lose.O

wónáásdóó

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

Yiską́ągo ’éí Ya’iishjááshchilí náhást’éíts’áadah

tomorrow-GO that June nineteen

yitł’ó

3DO-3-weave.it.I