An example search has returned 50 entries
’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?
woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P’Awéé’ bimá bit’ah sitį́.
baby 3-mother 3-undercover 3-lying.SPN’Ayóo łį́į́’ shił naalgeed diní, ’ííshją́ą́shį́į́ díí łį́į́chogii bikáá’ dah ńdaah!
very horse 1-with 3-buck.CI 3-2-say.NI lets.see this stallion 3-on up 2-sit.I’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.
long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay’áko
CONJ’Áko ’índa ’ákǫ́ǫ́ dah diiyá.
after.that to.there start 1.go.I’Oółháásh lágo.
2-sleep.O don’t-áátis
deishbéézh
pl-3DO-3dpl-boil.it.PDibé bighan báátis dah yiishte’.
Sheep corral 3-over up 1-climb.Pdidołjeeh
3DO-2dpl-start.fire.IDiné ła’ nizhónígo kéédahojit’į́ danihó’ní, ’áko ndi doo ’ákót’ée da
People some 1-nice-GO 4-3-reside.NI 3-Pl. 4-think.CIPeople some 1-nice-GO 4-3-reside.NI 3-Pl. 4-think.CI
bookmarkDíí chąą’ shą’ háádę́ę́’ niníyęęzh?
this manure-Q where-from 3-ooze.PDíí hastiin tł’ééjí hataałgo bee béého’doolzįįd.
Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.
this rope stick 3-on-3-1-wrap.IDoo hah shił ’ílwod da léi’ t’áá ’íídą́ą́’ da’oodą́ą́’ lá.
NEG quick me.with 3.drive.P NEG since already 3pl.eat.P discoverDoo hanii ni ’ałdó’ nilį́į́’ bik’i dah ’íníił da.
NEG contrary 2 also 2-horse 3-on up saddle 3-2-put.PlO.I NEGGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NIhadeishgizh
pl-3DO-3dpl-cut.it.out.PHáadi niyaa hazlį́į́’?
where-at 2-under area-grow.PJohn dáádílkałdóó sizį́į́ dóó ’áádę́ę́’ déez’į́į́’.
John door-from 3-stand.SPN and there-from 3-look.CIK’ad cháshk’eh góyaa tó deg ’anool’ąął.
now wash area-down water up 3-move.ProgKinaaldáágóó jidóya’ t’óó ’ílį́.
puberty.ceremony-to 4-go.O hope just thinkNanise’ígíí ch’iiyáán daohsą́ ’áko bee nihits’íís bitah ya’ádahoot’ééh dooleeł.
plant-ÍGÍÍ food pl-2-eat.I so 3-with 2pl-body 3-among pl-3-good.NI futureNdáa’di shizhé’é diné ła’ yił ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.
summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siPNichidí háadi-sh nííníłbą́ą́z?
2-car where-at-Q 3-2-park.PNihá naazíinii bił neikai.
our leaders 3-with 3pl-1pl-go.Pnisiilyá
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Pcarry a ropelike thing around, 1st person dual
bookmarkniséłkáá’
3DO-1-investigate.it.PSaad naashkaahgo baa naashá.
word 3-1-research.CI-GO 3-to 1-go.ProgShicheii t’áá ’íiyisíí hastihgo biniinaa kónááhoot’éhí doo na’ádódlíi da.
1-grandfather very 3-old.N-GO because next.year NEG 3-expect.live.NP NEGShighandóó ndáá’góó ’ada’iisdee’go nihí ’éí t’áá yiike’.
1-home-from war.ceremony-to 3-go.away.P we.du.pl TOP just 1du-remain.behind.PShilééchąą yázhí shikéé’ yildlosh ńt’éé’ hashtł’ish yiih yildloozh.
1-dog little 1-behind 3-walk.Prog past mud 3-into 3-walk.PShimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déyáago shił náhoogéé’.
1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.XI wanted to go to my mother’s house however I was tired and became lazy.
bookmarkShiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.
my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.IShí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad shił bééhózin.
I contrary only English 3-language 1-wtih 3-know.Pt’áá gééd
T’áá hooshch’į’ déshnish.
suddenly 1-start.work.PT’áá ní’áłtsé hooghandi nánísdzá.
thus you first home-at 1-arrived.Rev. PTózis biníká dínísh’į́į́’.
bottle 3-through 1-look.XTsinaabąąs bikáá’dę́ę́’ t’áá ’ałkéé’ ’adahaago’ ndeii’néego.
wagon 3-top-from just one-after-another down-1Pl-fall.P 3Pl-play.CI-GO.CITł’óodiísh t’ah ’áłchíní nidaané?
outside-Q still children pl-3-play.Iwooyą́ą́’
3DO-2dpl-eat.it.PÁniid iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.
Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI
listen
I recently ate even then I am still hungry.
bookmark- ’ániidígo recently, not long agofind in Navajo Adverb Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’áko ndi even so, even thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -t’ah in a recess, pocket or enclosed space, undercoverfind in Navajo Postposition Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes