Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.
morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.
coffee some 3-1-drink.OBéégashii ndahaniihdi dóola ’ayóí ’ánóolin léi’ t’óó bidánééł’į́į́’.
cattle-NOM pl-3-sell.CI-at bull remarkable 3-resemble.N INDEF just 3-1-look.at.Pbik’ídidiidis
3DO-1dpl-wrap.it.around.it.Fdadiilbish
pl-3DO-1dpl-boil.it.Fdazhdoołbish
pl-3DO-4dpl-boil.it.Fdazhdííłhį́į́’
pl-3DO-4dpl-melt.it.PDá’ák’ehdi t’ah ńt’éé’ t’óó ’ayóigo nahachagii bizhiin yijiłgo yiiłtsą́.
field-at still past many grasshoppers swarm 4-move.along.Prog-GO 3-1-see.Pdeishbéézh
pl-3DO-3dpl-boil.it.PDibé bighan báátis dah yiishte’.
Sheep corral 3-over up 1-climb.PDibé bitsį’ doodago béégashii bitsį’ daats’í nínízin?
sheep 3-meat or cow 3-meat possibly 3-2-want.NIdidoołhįh
3DO-2dpl-melt.it.Fdidoołjéé’
3DO-2dpl-start.fire.Pdizhdííłjéé’
3DO-4-start.fire.PDíí chizh shá ’ałk’íniishóósh.
this firewood 1-for 3-2-split.IDíí haa yit’éego ’atiin?
this how 3-be.NI roadDlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.
prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.PDoo ’ííłta’go biniinaa t’áá ’ałtsojį’ t’áá shídin hazlį́į́’.
neg 1-go.to.school.P-GO 3-because every-up.to just 1-without 1-become.Pdó’ --- -ísh łí
Dził bit’áahgi bįįh haalzheeh.
mountain 3-close.to-at deer 3-3-hunting.CIDziłneeláagí nánisé’ ’azee’ háágeed.
mountain-end-at growing.herb medicine up-3-1-dig-1.Phaa yídéetą́ą́’
Haash nízah kodóó nighanjį’?
how-Q 3-long.N here-from 2-home-toHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.
winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- -ne’ behindfind in Navajo Postposition Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- naashnish workfind in Navajo Verb Modes
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon