Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Awéé’ dah sidá.

baby up 3-sit.SPN

’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą dah dinítsiz.

terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI

’Azhą́ ts’aa’ nízhóní ndi ’áłts’íísí.

even.though basket 3-be.pretty.NI even.though 3-be.small.NI

-áátis

-dááh

Bįįh bináyaa niłchiin ’éí hataałii chodayooł’į́.

deer 3-eye beneath matter that medicineman 3-3-use.I

Daané’é baa na’aldeehdi ’at’ééd jooł yídzoołtał.

game 3-to 3-happen.CI-at girl ball 3-3-kick.Prog

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Díí tł’éé’ ’iidííłhosh.

this night 2-sleep.F

díkwíí

doo ’ashohodéébéézhgóó

doo t’áá k’ad --- da

doołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.P

Dziłdę́ę́’ hoołtį́į́ł ńt’éé’ t’áá nihich’į’jį’ ’ásdįįd.

mountain-from areal-rain.Prg past just 1pl-toward-up.to 3-disappear.P

dííłhį́į́’

3DO-1-melt.it.P

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Haa’ísh neezgai?

where-Q 3-hurt.N

Haash nízah kodóó nighanjį’?

how-Q 3-long.N here-from 2-home-to

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

hah

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí lá ’áyiilaa?

man and girl what Q 3-3-make.P

Hoozdo hoolyéedi deesdoi sha’shin. ’Áyaańda (’áyąą) diné bi’éétsoh t’áá gééd ndaakai.

Phoenix areal-called-at hot possibly no.wonder person 3-coat without pl-3-go.pl.P

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

k’asdą́ą́’

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

na’ńle’dii

Naakidi tsin sitą́ądi daats’í kinaaldá b ’ahééniijéé’.

two mile 3-run.pl.P-at maybe purberty.ceremony 3-with RECIP-1dpl-run.pl.P

Ná’oolkiłí sits’ą́ą́’ tanáóó’nił lágo!

watch 1-away 3-1-take.apart.O don’t

Nichidíshą’ háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

nideizlá

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Shá hooł’aah.

1-for areal-2 move-over.I

Shimá sání dah díníilghaazh ’ayiila’ii’, nihí yaa néíni’ką́.

1-grandmother frybread 3-3-make.P-and 1.dpl under 3-3-place.P

t’ahdii

T’áá ’ashání ’ashą́ą ndi sitsį’ yę́ę ’áádįįł.

just 1-eat.I-í 1-eat.I but 1-flesh past 3-dwindle.Prog

t’óó

Tsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.

forest.up.to 4-again.chop in.sound.R

yiishjį́į́h

Usitative Mode: 1-become.black.U

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yik’íididis

3DO-3-wrap.it.around.it.I

Yiską́ągo níléí Tóhajiileehgóó shigáál deizt’i’.

tomorrow.GO over.there Tóhajiileeh-toward 1-physical.being pl-3-path.extend.P

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P

Łééchąą’í ’ałch’į’ yiil’aad.

dog RECIP-toward 3-1du-sic.P

Łį́į́’ ’áhidinníłnáago sizį́.

horse Recip-3-opposite-GO 3-du-stand.SPN