Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P

’Aseezį́ binaaltsoos biníkádinishchid.

gossip 3-paper 3-through-1-stick.finger.P

’Ayóo łį́į́’ sh naalgeed diní, ’ííshją́ą́shį́į́ díí łį́į́chogii bikáá’ dah ńdaah!

very horse 1-with 3-buck.CI 3-2-say.NI lets.see this stallion 3-on up 2-sit.I

’áádóó

CONJ

’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.

children 3-clothes 3-1-wash.R

-ii’

CONJ

-íniiká

-jí + -k’ehgo

-niinaa

bik’ídisoodiz

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’iyáánísh hólǫ́?

food-Q 4-exist.NI

Ch’į́į́góó ch’ééh tádííyá.

fail in.vain 1-go.P

Da’ Ron yiską́ągo saad neidoołkah?

Q Ron tomorrow word 3-3-investigate.F

dajiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).I

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

dashoołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.P

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

Deenásts’aa’ sh naaldloosh ńt’éé’ shimá siiłtsą́, yiniinaa násineestsxas.

ram 1-with 3-trot.CI past 1-mother 1-3-see.P 3-because 1-3-whip.P

deigo

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Dibéésh nee hólǫ́?

sheep-Q 2-with 4-exist.NI

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

diidííłjéé’

3DO-3-start.fire.P

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Doo choshijooł’į́į́’ le’ ’át’éégóó sh hóyéé’.

NEG 3-1-make.use.O proof.against-NEG 1-with lazy.NI

Doo hanii ni ’ałdó’ nilį́į́’ bik’i dah ’íníił da.

NEG contrary 2 also 2-horse 3-on up saddle 3-2-put.PlO.I NEG

dooshą’ léi’ --- lá

díníilkaad

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

ha’át’éédę́ę́’

haa yídéetą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadeiłgéésh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.I

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hastiin dóó ’at’ééd lá ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl Q what 3-3-make.P

Hodíina’go bááh dootł’izhí deeshį́į́ł dóó ’ahwéé b ła’ deeshdlį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue 3-1-eat.F and coffee 3-with some 3-1-drink.F

Hooghan bikáá’ dah si’áánígíí biyah danii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ałhiinídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

k’adę́ę

Mósí yázhí bimá yits’ą́ą́’ yóó’ííyá.

kitten 2-mother 3-from away-3-go.P

Mósí yázhí chizhtah yiyah yilwod.

kitten woodpile.among 3-under 3-run.P

na’ashkǫ́ǫ́’

1-swim.I

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I

Shi’dizhchį́į́ yęędą́ą́’ ’éí tsinaabąąs dahólǫ́ nt’éé.

1-pass-born.P past TOP wagon 3-with pl-3-drive.I pl-be.NI past

Shilééchąą’í yázhí táa’go tsásk’eh yiyaa ’ahííjéé’.

1-dog small three-comp bed 3-under 3-lie.pl.NP

wołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

yishóóh

3DO-3-brush/comb.it.I

Yiłką́ą́dą́ą́’ n’diish’na áádóó ’olta’goo dah diiyá. (YM 1987:764)

Dawn.last 1-got.up and school.GOO off.to 1-walk.P