Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą dah dinítsiz.
terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI’áádóó
CONJ’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.
1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I-dę́ę́’
-na’
Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.
cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- háchį’ become angryfind in Navajo Verb Modes
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -k’ee on account offind in Navajo Postposition Lexicon
- Progressive (Prog)find in Navajo Verb Modes
- neeshchééł flee, run away fromfind in Navajo Verb Modes
Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.
watermelon again-1-eat.Rch’ínígóó
Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.
car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- yilyeed go, runfind in Navajo Verb Modes
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’asht’í actfind in Navajo Verb Modes
- t’áá ch’į́į́góó failurefind in Navajo Adverb Lexicon
- -iih intofind in Navajo Postposition Lexicon
dah
dajiłhį́į́h
pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).Idaooyą́ą́’
pl-3DO-2dpl-eat.it.Pdeidiłhį́į́h
pl-3DO-3dpl-melt.it.Ididazhdííłjéé’
pl-3DO-4dpl-start.fire.Pdideidííłjéé’
pl-3DO-3dpl-start.fire.Pdoozhǫǫgo
dííłhį́į́’
3DO-1-melt.it.PGah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.
rabbit foot water 3-into1-drive.ProgGohwééh ła’ shaa níkaah.
coffee some 1-to 2-give.OC.IHa’át’ííshą’ hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?
what-Q man and girl 3-3-make.PHatáálgóó déyáago shikélchí t’óó tsxį́į́łgo bił ’ada’shéshiizhgo ńdaséłkad.
ceremony-1-go-Fut-GO 1-moccasin merelyhurry.GO 3-with 3-1-pierce-GO 3-1-sew-PHáadi lá ’ádeiit’į́?
where-at Q pl-3-beHáágóó lá díníyá?
where-to.Q 2-go.FHáísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?
who-Q boat 3-3-make.Pjiłhį́į́h
3DO-4-melt.it.(snow).IJoołísh ’atiin tsé’naa ’ahííníłhan doodaii’ daats’í ’anít’i’ báhátis ’ahííníłhan?
ball-Q road across 3-2-throw.P or perhjaps fence 3-over 3-2-throw.PK’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?
arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.PKingóó ’anááda’iisdee’.
town-to again-pl-3-go.RMary ha’át’íí nayiisnii’?
Mary what 3-3-buy.Pnaohłé
3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.INáá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.
again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.Fnidasoolá
pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.PShá bíighah ’azee’ál’į́įdi sédá.
sun proportionate medicine 3-make.I 1-sit.SPNShighanídóó ’e’e’aah bich’ijígo shádí bighan.
1-home-from west 3-in.the.direction.of older.sister 3-dwell.NShį́įgo ’ahbínígo ’ashdladi dóó ’ałníi’go k’adę́ę ha’a’aah łeh.
summer-GO morning-GO five-at and half-GO almost 3-sunrise.I usuallyshéłbéézh
3DO-1-boil.it.PT’áá ch’ééh ’ásht’į́įgo bįįh biyaaghah ’eelwod.
just in.vain 1-act.NI-GO deer 3-around.corner 3- run.away.PT’áá ní’áłtsé hooghandi nánísdzá.
thus you first home-at 1-arrived.Rev. PTsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.
forest.up.to 4-again.chop in.sound.RTsxį́įłgo łees’áán ’ánílééh; nimásání nihaa níyá!
quickly tortilla 2-make.I 2-mat.grandma 1.pl-to 3-came.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- tsxį́įłgo quickly, fastfind in Navajo Adverb Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’ashłééh makefind in Navajo Verb Modes
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- nishááh come, arrivefind in Navajo Verb Modes
- goal