An example search has returned 50 entries
’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.
morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI’Ajótł’óół laanaa nissin ndi ’aghaa’ shee ’ádin.
4-weave.O hope 3-1-want.CI but wool 3-1-with.me 3-none.NI’Asdzą́ą́ Báhóózhóní yinishyée dooleeł.
woman happy 1-called.NI FUT’Awéé’ bimá bit’ah sitį́.
baby 3-mother 3-undercover 3-lying.SPN’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.
certainly girl little house-from out-3-walk.FChidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?
airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhapsDa’ dibé nee hólǫ́?
Q sheep 2-with 3-exist.NIdadiilyį́į́’
pl-3DO-1dpl-melt.it.PDah doónááł lágo!
up 2-go.F don’tdaoohdlą́ą́’
pl-3DO-2dpl-drink.it.Pdeiilyį́į́h
pl-3DO-1dpl-melt.it.(snow).IDichin bik’ee doo bííchįįd da.
hunger 3-account neg 3-become.hopeless.P negDíí chizh shá ’ałk’íniishóósh.
this firewood 1-for 3-2-split.IDíí mósí yázhí hooghangóó nááshtééł.
this cat little home-towards 3-1-carry.Progdoołbish
3DO-2dpl-boil.it.FDíkwíí lá ninááhai?
how.many Q 2-winterdííłhį́į́’
3DO-1-melt.it.PHa’át’éegoshą’ ’ayóo náníldzid?
why-Q very 2-fear.Ihaa nóoshóní
haa yit’é (hait’é), haa yit’éego (hait’éego)
Haash nízah kodóó nighanjį’?
how-Q 3-long.N here-from 2-home-tohadeiilgizh
pl-3DO-1dpl-cut.it.out.PHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’ę́ę́’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.
winter-past mine.shaft inside 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg
listen
I worked in the mine (shaft) last year and I didn’t like it.
bookmark- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- time
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- naashnish workfind in Navajo Verb Modes
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- cognitive experiencer
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
haidoołtééł
3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.Fcarry him/her up out of something, 3rd person
bookmarkHáágóósh díníyá?
where-to-Q 2-go.IHádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?
when-past-Q Mary school-from 3-return.PHooghan ’adeeshłííł ndi tsineheeshjíí’ shee ’ádin.
hogan 1-build.F but lumber 1-with 3-none.NIJohn dáádílkałdóó sizį́į́ dóó ’áádę́ę́’ déez’į́į́’.
John door-from 3-stand.SPN and there-from 3-look.CIK’ad cháshk’eh góyaa tó de ’anool’ąął.
now wash down water up 3-rise.ProgKin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.
Flagstaff 1-work.I because there 1-live.NIKwe’éshą’ haa nízah nináhálzhishgo nináháltį́į́h?
here-Q how 3-long.N-up.to time.move.R-GO rain.RNa’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?
hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.INdáa’di shizhé’é diné ła’ yił ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.
summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siPNédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.
1-sit and table 3-on 1-place-1-foot.PNibéézh bee hane’ doo ndi naalnish da.
2-cellphone NEG but 3-work.P NEGNichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?
2-car Q where-at 3-2-park.PShichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.
1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.PShį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.
Siláo yik’ee noochééł.
police account 3-flee.Progt’áá
Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áh’hoot’ééh dooleeł.
water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future
listen
Drink lots of water so that you can be healthy.
bookmark- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’áko so, so that, so thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- -tah, -taa-, -ta- among, mixingfind in Navajo Postposition Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)find in Navajo Verb Modes
- dooleeł futurefind in Navajo Adverb Lexicon