Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’áko ndi

CONJ

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

-ba-

-sh

Ayóó biká ’anáshwo’.

often 3-for 1-help.R

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

Bįįh bináyaa niłchiin ’éí hataałii chodayooł’į́.

deer 3-eye beneath matter that medicineman 3-3 use.I

ch’ínígóó

Chidí bitiin ’ałts’ą́ą́hjí ’ańt’i’.

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiilzhóóh

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.I

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

Díidí háísh bichidí?

this who-Q 3-car

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

doo ’ashohodoobéézhgóó

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

hazhóó’ógo

Hazhóʼí síní. Tʼáadoo naaní’dííldisí.

careful 2-sit.I NEG again-2-wander.Prog-í

Háágóó lá díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háágóó lá díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háágóó shą’ díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háí lá sis ligái ííł’įįh?

who-Q belt silver 3-make.U

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hááaad késhdę́ę́’į́">dę́ę’shą’ díí ch’ah nizhóní léi’ naa yílts’id?

where-from-Q DEM hat 3-beautiful.NI INDEF 2-to 3-move.air.SRO.P

Naat’áanii ’índa níyá.

boss just 3.arrive.P

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

N bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í b bééhózin?

2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Shá hooł’aah.

1-for areal-2 move-over.I

Shį́į́dą́ą́’ łį́į́’ yázhí shee hazlį́į́’.

summer-past pony 1-with 3-become.P

Sitsóí bi’éé’ nizhónígo bá nishéch’ąą’.

1-grandchild 3-clothes 3-beautiful.NI-GO 3-for designed.P 1-it

t’áá ’íiyisíí

Tó bąąhjí naa’ołí k’idíílá.

wónáásdóó

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

Yiską́ągo ’éí Ya’iishjááshchilí náhást’éíts’áadah

tomorrow-GO that June nineteen

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

Yílk’idę́ę́’ télii ła’ ’adah náádáałgo yiiltsą́.

hill-from donkey INDEF down 3-return.Prog 3-1du-see.P

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Łahda sibéeso (shibéeso) ’ádin łeh.

sometimes 1-money 3-not.exist.NI usually