Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.

children 3-clothes 3-1-wash.R

-doondó’ --- da, doo ndi ---da, doondó’ ndi --- da

-ghá

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

bik’ídísdis

3DO-1-wrap.it.around.it.I

Bilagáana bizaad bił nantł’a.

English language 3-with 3-difficult.NI

Bíla’ashdla’ii nishlį́.

3-hand-five-NOM 1-be.NI

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.NI or you perhaps car 2-with 4-exist.NI

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

Díidí háísh bichidí?

this who-Q 3-car

Díí hastiin tł’ééjí hataałgo bee béého’doolzįįd.

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Doo choshijooł’į́į́’ le’ ’át’éégóó sh hóyéé’.

NEG 3-1-make.use.O proof.against-NEG 1-with lazy.NI

Doozhǫǫgo da’ííłta’ígíí t’éiyá yá’át’éehgo naanish bá dahólǫ́.

satisfactory pl-3-study.P-NOM only 3-good.N-GO work 3-for pl-3-exist.NI

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISC

ha’át’íí biniyé/ biniinaa

Ha’át’íí lá nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haa níníłnééz?

what 2-tall.relatively.NI

haa yit’é (hait’é), haa yit’éego (hait’éego)

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadasiigeed

pl-3DO-1dpl-dig.it.out.P

hadeiilgéésh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.I

hadééłbįįd

3DO-1-fill.something.up.with.it.P

haiilgizh

3DO-1dpl-cut.it.out.P

hanoołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

Háágóóshą díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ DISC 3-3-buy.F

Háísh ’átsą́ą́’ jóyą́ą́’ laanaa nízin?

Who ribs 4-eat.O hope 3-3-want.CI

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

k’adę́ę

Kwii nináá’nísh’aah.

here again-3-1-place.R

Na’nishkaadgo nídíshchííyaagi hanáshyį́į́h ńt’éé’ ’iiłhaazh lá, t’ah nít’éé’ shilééchąą’í ch’ééshinísid.

1-herd.I-GO pinetree-under-at 1-rest.I past 1-slept.P DISC all.of.sudden 1-dog 1-woke.up.P

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Naaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.

Two year.GO 1-daughter again.school.F said.

nidajiskáá’

pl-3DO-4dpl-investigate.it.P

nideiilyé

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Nizhe’é haash wolyé?

2-father what-Q 3-call.NI

Shizhé’é bitsą́ądi haashį́į́ yidzaago tł’óó’góó yik’ee naalyiish.

1-father 3-stomach-at something 3-happen.P-GO outside-toward 3-on.account.of 2-bend/stoop.CI

t’áá ’íiyisíí

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tł’ée’go shibee ni’dildlaadí bóhosésa’go ch’ééh ’ádináhweessił.

night-GO 1-flashlight 3-1-miss.P-GO in.vain reflex-around-1-grope.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

yiyííłhį́į́’

3DO-3-melt.it.(snow).P