Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nishínílnish?
yesterday-Q outside-at 2-work.P’Aná’ázt’i’ ńtłóo’go biniinaa béégashii t’óó yigháńdaakah.
fence 3-loose.P-GO 3-because.of cow just 3-through-pl-3-go.pl.P’Aoo’, shí dó’ t’áá ’ákwíinisin.
yes 1 also just 1-think.so.NI’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.
boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P...217;Azhą́ ts’aa’ nízhóní ndi ’áłts’íísí.
even.though basket 3-be.pretty.NI even.though 3-be.small.NI’ałdó’
’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.
meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I-niit’aa
Bááh łikanígíí ła’ nisin háálá ayóo łikan.
bread 3-be.sweet.NI.NOM some 3-1-want.NI because very 3-be.sweet.NIbik’ídazhdidoodis
pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.FCh’iyáán ’ádaasdįįdgo kingóó ła’ hááshááł.
food pl-3-run.out.P-GO store-to some area-1-go.get.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’ádįįh dwindle, become extinctfind in Navajo Verb Modes
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- Progressive (Prog)find in Navajo Verb Modes
- hááshááł go along after itfind in Navajo Verb Modes
Da’ Ron saad neiskáá’?
Q Ron word 3-3-investigate.Pdeidoołbish
pl-3DO-3dpl-boil.it.Fdeishóóh
pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.Idiidííłjéé’
3DO-3-start.fire.Pdoo ndi
Doo łá’í ndi naash’áa da.
NEG one but 3-1-hold.SRO.CI NEGdoołbish
3DO-2dpl-boil.it.FDziłneeláagí nánisé’ ’azee’ háágeed.
mountain-end-at growing.herb medicine up-3-1-dig-1.PDíí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iilyé, ya’?
today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I QGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NIha’át’íí biniyé/ biniinaa
Ha’ąądi dibé bighan.
areal-other.side sheep 3-corralHaa’ísh neezgai?
where-Q 3-hurt.Nhadeiłgéésh
pl-3DO-3dpl-cut.it.out.IHoozdo hoolyéedi deesdoi sha’shin. ’Áyaańda (’áyąą) diné bi’éétsoh t’áá gééd ndaakai.
Phoenix areal-called-at hot possibly no.wonder person 3-coat without pl-3-go.pl.PJáan naalnishísh?
John 3-work.I-QNe’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.
2-1-copy.I 2-blink.Oneidooleeł
3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.FNibéézh bee hane’ doo ndi naalnish da.
2-cellphone NEG but 3-work.P NEGNichidí háadish nííníłbą́ą́z?
2-car where-at-Q 3-2-park.Pnidajizlá
pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Pnidííleeł
3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.Fnisiilyá
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.PSháahsita’gi yihę́ęsgo tsin-ts’ósí bee yích’id.
1-point.between.shoulder.blades 3-itch.I-GO stick 3-with 3-1-scratch.PTáá’ daats’í shinááhaigo Hwéeldi hoolyéégóó shił dah ’adiiná níigo halne’ łeh shicheii.
three maybe 1-year.P-GO Fort.Sumner areal-be.called-toward 1-with start.off 3-migrate.P 3-say.NI-GOTó bee naat’ahí yę́ę bitł’áahdi yiichxii’ lá.
water canteen past 3-under-at 3-rust.P DISCTónaneesdizígóó bił ’anáá’oolwod.
tuba.city-to 3-with again-3-drive.RTsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.
forest.up.to 4-again.chop in.sound.Rwoohgish
3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.IYadiizíní bitł’ááhdę́ę́’ bigháda’shéshiizh.
can 3-under-from 3-through-SUP-1-poke.PYah ’anáníshkaad ’áko shį́į́ ’índa da’iidiilwosh.
into 1.herd.I until then only 1dpl.sleep.Fyik’ídéididis
pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.Iyishdlą́ą́’
3DO-1-drink.it.Pyiyiigish
3DO-3-make.one.cut.in.it.Iyínídlą́ą́’
3DO-2-drink.it.PÁniid iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.
Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- ’ániidígo recently, not long agofind in Navajo Adverb Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’áko ndi even so, even thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -t’ah in a recess, pocket or enclosed space, undercoverfind in Navajo Postposition Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes