Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.

morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI

’Aoo’, shí dó’ t’áá ’ákwíinissin.

yes1 also just 1-think.so.NI

’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.

boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P

’Awéé’ dah sidá.

baby up 3-sit.SPN

’Ałk’idą́ą́’ tóniteel bąąhgóó tádííyáhę́ę bénááshnii’.

long.ago ocean 3-beside-along around-1-past 3-1-remember.P

-doondó’ --- da, doo ndi ---da, doondó’ ndi --- da

-go

-k’ee

-k’i

Ayóó biká ’anáshwo’.

often 3-for 1-help.R

Béégashii yáázh bichá ninish’aah.

calf 3-bunch 3-1-put.I.SRO

Béésh bee hane’é b nááshbał.

phone 3-with 1-whirl.Prog

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

aad ’át’éii">Ch’į́į́góó baa ntséskees.

fail 3-about 1-think.I

Chidí kǫ́ǫ́ ndaajeehígíí t’áá ’ániidígo dahodeezlįįd.

car here 3-run.pl.I-COMP just recently pl-3-become.P

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

da’

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

deishóóh

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.I

Dibé tóógóó dínóshkaad.

sheep water-toward 3-1-start.herd.O

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Doo ńdeeshdááł da, háálá kwii doo shił yá’áhoot’éeh da.

NEG 1-return.F NEG because here NEG 1-with 3-good.NI NEG

doo t’áá k’ad --- da

Ha’át’íí biniinaa náníldzid?

what 3-cause 2-fear.I

Haa nízahjį’ hanínáshyįh dooleeł t’áá ’ákwíí jį́?

how 3-long.N-up.to 1-rest.R FUT every day

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

há’at’é-P.ENCLITIC

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’adę́ę ’ałné’e’áahgo díchin bik’ee shitah ’anahodí’niitłi’.

now noon hunger 3-account 1-among 1-shake.R

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Mosi ałts’si ndi nidaaz.

cat small but 3-heavy.NI

Naaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.

Two year.GO 1-daughter again.school.F said.

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nizhónígo ha’íí’ą́ yę́ędą́ą́’ sxíiłgo da’ségis.

beautiful sunrise past quickly pl-3-1-wash.P

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

Shizhé’é ’azee’ál’į́į́ góne’ b yah ’i’ííbą́ą́z.

1-father hospital into 3-with in 3-push.wheel.P

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

Tódínéeshzhee’góó hodzoołtsééh laanaa.

kayenta-to areal-4-see.O hope

Ts’aa’ t’áá nitsaaígíí bídin nishłį́.

basket just 3-large.NI-nom 3-lack 1-be.NI

Tsékooh góyaa tł’óół bee ’adanásh’nah.

canyon areal-down 3-with 1-climb.down.R

wónáásdóó

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

Łah shicheii nahałáago bá ’asmaz ńt’éé’.

once 1-grandpa 3-perform.ceremony.CI-GO 3-for 3-1-twirl.CI past

Łééchąą’í ’ałch’į’ yiil’aad.

dog RECIP-toward 3-1du-sic.P