Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.

boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P

’Ałk’idą́ą́’ dahane’ yę́ę k’ad ’índa baa nídahane’.

past pl-3.tell.story.I old now until.now 3-for pl-3.tell.story.I

’Áłchíní hastą́ą́ binidááhaidóó deigo hodees’áago t’áá ’ałtso da’ółta’go yá’át’ééh.

children six 3-year.P-from up areal-extend.NP all pl-3-study.NI-GO 3-good.N

’índa

’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.

1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.F

-sh

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

dadiidį́į́ł

pl-3DO-1dpl-eat.it.F

dadizhdínóołkał

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

Dá’ák’ehdi nídahodoohgoł.

corn.field-at pl-3-2-hoe.F

Dá’ák’ehdi t’ah ńt’éé’ t’óó ’ayóigo nahachagii bizhiin yijiłgo yiiłtsą́.

field-at still past many grasshoppers swarm 4-move.along.Prog-GO 3-1-see.P

deishóóh

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.I

Díí kwe’é biká’ígíí ’índa bik’i’diitą́.

this here 3-on.NOM until.then 3-1.understand.P

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

Dziłneeláagí nánisé’ ’azee’ háágeed.

mountain-end-at growing.herb medicine up-3-1-dig-1.P

ha’át’éégóó

Ha’át’íí biniiyé shą́ą́h ńdídááh?

what 3-because 1-passing.by 2-go.I

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Haa’í lá neezgai?

where Q 3-hurt.N

Hágoónee’, t’áá ’ákódí shahane’.

well that’s.all 1-story

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ DISC 3-3-buy.F

Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F

Hwééldigóó nda’aznánę́ędą́ą́’ nihahastóí yę́ę ła’ béédaho’dooszįįd.

Kin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.

Flagstaff 1-work.I because there 1-live.NI

laanaa

Naakaii Bito’gi béégashii bee łá’í ’ídlínígíí bee ’anishtah.

mexican water-at cow 3-with one-unify.P-COMP 3-with 1-among.NI

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Ńléí ’asdzą́ą́ sáníshą’ háí ’át’į́?

there woman old-Q what 3-be.N

Shich’ah tsékooh góyaa ’adah b ’ííyol.

1-hat gorge areal-down downward 3-with 3-blow.P

Shidá’í látsíní ’áyiilaa’ii’ yaa bił hoozhǫǫhgo bima yaa yinítą́.

1-uncle bracelet 3-make.P-and 3-3-happy.I 3-mother 3-3-give.P

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-wtih 3-know.P

Shí t’óó ’ááłk’iis yisháałgo shizhé’é tsékooh gódeg ha’asbą́ą́z.

1 merely SUP-alongside 1-go.Prog-GO 1-father canyon areal-up up-3-drive.P

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

t’áá gééd

Tó bidinínáágóó ni’ bikáá’ hasé’éél.

water 3-opposite-toward land 3-on 1-float.P

Tódínéeshzhee’góó hodzoołtsééh laanaa.

kayenta-to areal-4-see.O hope

Tónaneesdizígóó bił ’anáá’oolwod.

tuba.city-to 3-with again-3-drive.R

Tł’éédą́á’ dibé ch’íníjéé’ yiists’ą́ą́’ ’áádóó t’óó ńléí tsé deez’áhí bizánághah góne’ ’ahosoolts’ą́ą́’.

last.night sheep out-3-run-Pl.P 3-sound.P and then merely there rock point 3-around areal-in out-are

yiitł’ó

3DO-1dpl-weave.it.I

yiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.(snow).I

Łį́į́’ bik’i dah ’ashishnííł.

horse 3-on up 3-1-saddle.I