Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh náánááshdlą́ą́’.

coffee again-1-drink.R

’Ashkii chizh dáádílkał yiníkáiyiníłhan.

boy firewood door 3-through-3-3-throw.P

’át’ahígo

-aa

-nah

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

bik’ídazhdidis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.I

Bilagáana bizaad bił nantł’a.

English language 3-with 3-difficult.NI

Chidí naat’a’í nihił dah diit’a’.

airplane 1dpl-with up 3-fly.P

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

dajííyą́ą́’

pl-3DO-4dpl-eat.it.P

Dibé bighan báátis dah yiishte’.

sheep corral 3-over up 1-climb.P

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

diilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.P

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

dooshą’ --- lá

Ha’át’íí neidiyoołnih nínízin?

who 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íí nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

haa yit’é (hait’é), haa yit’éego (hait’éego)

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haa yídéetą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haa’í lá neezgai?

where Q 3-hurt.N

háágóó

Háágóóshą díníyá?

where-to.Q 2-go.F

háíníłgizh

3DO-2-cut.it.out.P

jiyą́

3DO-4-eat.it.I

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

K’ad cháshk’eh gódę́ę́’į́">yaa tó de ’anool’ąął.

now wash down water up 3-rise.Prog

laanaa

Mosi ałts’si ndi nidaaz.

cat small but 3-heavy.NI

Nihimásání ha’át’íí lá yinízin?

1dpl-grandmother what LÁ 3-3-want.NI

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I

Shich’ahashkéé léi’ doo bíká ’iishyeed da.

1-3-upset.I since NEG 3-for 1-help.I NEG

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.

1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI past

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Sitsilí shilááh ’áníłdáás.

1-brother 1-beyond 3-heavy.NI

T’ah ’ałk’idídą́ą́’ ’éí Diné tát’áá góyaa kéédahat’íinii t’éiyá díí tábąąhgóó bidáda’ak’eh naaznil ńt’éé’.

still quite.long.ago the people water-near areal-down pl-3-reside.NI-NOM only this water-edge-toward farm 3-lie.PlO.SPN past

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

Tó Haach’i’dę́ę́’ ’ííyisíí naashá.

Tohatchi-from truly 1-go.CI

Tónaneesdizígóó bił ’anáá’oolwod.

tuba.city-to 3-with again-3-drive.R

Tsé ’ayóí ’áníłtso léi’ tsékooh góyaa hadah ch’ééłmááz.

rock remarkably large INDEF canyon areal-down areal-edge out-3-1-roll.P

Tł’éédą́á’ dibé ch’íníjéé’ yiists’ą́ą́’ ’áádóó t’óó ńléí tsé deez’áhí bizánághah góne’ ’ahosoolts’ą́ą́’.

last.night sheep out-3-run-Pl.P 3-sound.P and then merely there rock point 3-around areal-in out-are

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

wohsą́

3DO-2dpl-eat.it.I

Yah ’anáníshkaad ’áko shį́į́ ’índa da’iidiilwosh.

into 1.herd.I until then only 1dpl.sleep.F

łahda