Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’át’ahígo

’Ólta’góó daats’í deeshááł doodaii’ jooł bee nideeshneeł.

school-toward maybe 1-walk.F or ball 3-with 1-play.F

-niit’aa

-ta’

-tł’ááh

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

ch’ínígóó

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad naalkaah doo shił bééhózin da. K’ad éí t’áá shxǫǫd shił báá hózin.

formerly Navajo language research NEG 1-with 3-of ho-know.CI NEG | now TOP luckily 1-with 3-about-ho-know.CI

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chizh ła’ ’ahidíłkaał ’áko ’índa nich’į’ n’deeshłééł.

firewood some 2-chop CONJ 2-to 1-pay.F

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

Díísh haa yit’éego ’atiin?

this-Q how 3-be.NI road

Ha’át’íí biniinaa náníldzid?

what 3-cause 2-fear.I

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Ha’ąądi dibé bighan.

areal-other.side sheep 3-corral

haa néelt’e’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haa’í shą’ neezgai?

where Q 3-hurt.N

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

Hastóíí dóó sáanii k’inááda’didlé.

3-men and 3-women planting.again.PL.R

Háágóó lá díníyá?

where-to.Q 2-go.F

hááji

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa lá?

who DA Q boat 3-4-make.P DISC

háí

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

jidííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.P

Naakiiskánídą́ą́’ dibé tó ła’ bá niníyį́.

two.days.ago sheep water INDEF 3-for 3-1-haul.P

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ y ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.

summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siP

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car Q where-at 3-2-park.P

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níléígóó díní’į́į́’ shidíiniidgo ’áádóó ’áajigo déé’į́į́’.

over.there-toward 2-look.I 1-3-say.P-GO and.then that.way-toward 1-look.P

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shiye’ éí naaki béeso yideená chidí yésį́.

1-son TOP two money 3-exchange.for car 3-stand.SPN

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

T’iis Ts’ózídi shicheii bidááh níyá.

Crownpoint.at 1-grandfather 3-meet 1-walk.P

Tł’éédą́ą́’ ńléí dził bine’jí ’adildííl yiits’a’ ni’.

night-past there mountain 3-behind-way thunder 3-sound.P recall

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

Yéego nihee nahóółtą́ągo yá’át’ééh doo yę́ę ’áko shį́į́ naadą́ą́’ dadinóosééł.

hard.GO 1pl-on 3-rain.P.GO 3-good future wish then maybe corn 3pl-grow.F

Łį́į́’ bik’i dah ’ashishnííł.

horse 3-on up 3-1-saddle.I