Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.
morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI’Ałk’idídą́ą́’ kin ’áshłaa ńt’éé’ ’éí t’ahdii bii’ shighan.
quite.long.ago house 3-1-make.P past it still 3-in 1-home
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- ’ałk’idídą́ą́’ quite some time agofind in Navajo Adverb Lexicon
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- ńt’éé’ pastfind in Navajo Conjunction Lexicon
- t’ahdii stillfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ii’, yi’ inside of, within, at the interior of a solid objectfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
-í + -jígo
Béégashii yáázh bichá ninish’aah.
calf 3-bunch 3-1-put.I.SRObik’ídisoodiz
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.Pbíhoosh’aah
1-learn.it.ICh’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.
watermelon again-1-eat.Rch’į́į́góó
Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ ’ił adaagizí doo ’éí da lá.
car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.
car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NIDamóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.
sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.Pdeiłhį́į́h
pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).IDibéésh nee hólǫ́?
sheep-Q 2-with 4-exist.NIdidazhdííłjéé’
pl-3DO-4dpl-start.fire.PDíí dziłígíí shádi’ááh bich’ijígo ’ałkéé’ ’adíítąąd.
this mountain-Comp southward 3-toward-GO one-behind-another 3Pl-scatter.NPDíí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.
this night only.then uninterrupted 1-sleep.Fdoo --- ndi
Dooládó’ shį́į́ ’adą́ą́dą́ą́’ shich’ohoos’ni’ da kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.
wow probably yesterday 1-lucky.P town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.PHa’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?
how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISChaashgéésh
3DO-1-cut.it.out.Ihadaniilchaad
pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).Phadasiigeed
pl-3DO-1dpl-dig.it.out.PHak’az ’ayóo bich’į’ sidziil.
cold really 3-towards 1-strengthhazhdínóołchał
3DO-4-card.it.(as.in.wool).Fhá’at’é-go
háádę́ę́’
Kǫ’ ’ayóigo bee n’deezdíín ndi doo shiníłdoi da.
fire very 3-with 3-sheds.light.P but NEG 1-3-warm.SPN NEGNa’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?
hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.INa’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.
bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.PNeezdáago ’índa yiyííłtsą́.
3-sit.P-Comp only.then 3-3-see.Pnidadiilyeeł
pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Fnidasoolá
pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Pnidiilyeeł
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.FRonshą’ saadísh neiiłkaah?
Ron-Q word-Q 3-3-investigate.IShidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.
my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.PShizhé’é ’azee’ál’į́į́ góne’ bił yah ’i’ííbą́ą́z.
1-father hospital into 3-with in 3-push.wheel.PShí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.
I TOP just work-from town-to 1-go.I
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- déyá gofind in Navajo Verb Modes
- -dóó from a specific location or point in space or timefind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- goal