Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ’íítseedgo bee na’anishí hasht’enáshdlééh.

yesterday 1-pound.P-GO tool 3-1-put.back.I

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

’ałk’idídą́ą́’

’Ąąh háá’á wolyéii k’ad doo ’asht’é’égóó bik’ee ntsinisdzá.

credit 3-call.P now neg extremely.neg 3-on-account-of overwhelm.P

-ch’į’

-chá- or -chá

Béégashii ndahaniihdi dóola ’ayóí ’ánóolin léi’ t’óó bidánééł’į́į́’.

cattle-NOM pl-3-sell.CI-at bull remarkable 3-resemble.N INDEF just 3-1-look.at.P

Béésh bii’ kǫ’í ná ch’ídeesh’ááł.

metal 3-in fire 2-for out 3-1-carry.F

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídínídiz

3DO-2-wrap.it.around.it.P

Ch’ééh jiyáán hastiin baa nahashniihgo ch’ééh ’ííł’įįd ’ahbínídą́ą́’.

watermelon man 3-from 3-1-buy.CI-GO tried in.vain 1-act.P morning-past

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

dajiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).I

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deiidą́ą́’

pl-3DO-1dpl-eat.it.P

Dibé yázhí ła’ yóó’ ’ííyáá ńt’ę́ę́’ tsiyi’di bik’íníyá.

lamb one away 3-go.P past forest-at 3-find.it.P

didíłjeeh

3DO-2-start.fire.I

Dííshą’ látsíní háádę́ę́’ naa ninídee’?

this-Q bracelet where-from 2-to 3-arrive.PlO.P

Díkwíí shą’ ninááhai?

how.many Q 2-winter.NI

doo deighánígóó

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC

Haa’ísh neezgai?

where-Q 3-hurt.N

hadínííłchał

3DO-2-card.it.(as.in.wool).F

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

háagi

K’ad shicheii bíká ’iishyeed.

now 1-grandfather 3-for 1-run.I

Kintahdę́ę́’ łį́į́’ sh nááldlosh.

town-from horse 1-with 3-run.CI

lágo

Na’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.

bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.P

Naaki yiską́ągo Na’nízhoozhígóó shił ’adeeswod.

two yesterday Gallup-to 1-with 1-drive.F

Nahóółtą́ągo tł’óo’di dizhdółjeeh le’ nízin shicheii.

it.rained-GO outside.at 4-build.fire.O wish 3-3.want.CI my.grandfather

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

Shighan bich’ą́ą́h łeeshch’ih désas.

1-hogan 3-protect ashes 3-1-strew.P

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

Shínaaí chidí b dah diilwodgo bizánághah góne’ łeezh ’adzíísi’.

older.brother car 3-with up 3-run.I-GO 3-around areal-in dust 3-trail.P

Sitsiitł’óól tsásk’eh bikáá’ dah yishłééh.

Navajo.hair.tie bed 3-on up 3-1-put.SFO.U

Ts’aa’ t’áá nitsaaígíí bídin nishłį́.

basket just 3-large.NI-nom 3-lack 1-be.NI

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

wołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

Yiską́ągo Bee’eldííldahsinilgóó ’adeesdee’.

tomorrow Albuquerque-to 4-PL.underway.F

Ániid iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

łah