Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.

boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P

’Atsį́’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Awéé’ dah sidá.

baby up 3-sit.SPN

-diníná

Beehaz’áanii biaad késhdę́ę́’į́">k’ehgo baa hwiiníst’įįd.

laws 3-according-to-GO 3-about 3-discuss.P

Béésh bii’ kǫ’í bizooł dego deez’á.

stove 3-pipe up 3-extend.SPN

Ch’ah ’éí doodaii’ nák’ee sinilí łizhinígíí daats’í nee hólǫ́’?

hat or sunglasses perhaps 2-with 4-exist.NI

ch’į́į́góó

Da’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?

Q that-side also meeting 1-happen.P

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dajííshóó’

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.P

Dibé bighan báátis dah yiishte’.

sheep corral 3-over up 1-climb.P

diilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.I

Diné ła’ nizhónígo kéédahojit’į́ danihó’ní, ’áko ndi doo ’ákót’ée da.

people some 3-nice.NI-GO pl-4-3-reside.NI 3-Pl. so but NEG 4-think.CI NEG

Díí kwe’é biká’ígíí ’índa bik’i’diitą́.

this here 3-on.NOM until.then 3-1.understand.P

Díkwíí shą’ ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Doo hanii ni ’ałdó’ nilį́į́’ bik’i dah ’íníił da.

NEG contrary 2 also 2-horse 3-on up saddle 3-2-put.PlO.I NEG

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

ha’át’éegi

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

Ha’át’íísh nizhé’é yaa naaghá?

what-Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haa’ísh nínígai?

where-Q 2-hurt.I

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

Háágóó lá díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Na’nishkaadgo nídíshchííyaagi hanáshyį́į́h ńt’éé’ ’iiłhaazh lá, t’ah nít’éé’ shilééchąą’í ch’ééshinísid.

1-herd.I-GO pinetree-under-at 1-rest.I past 1-slept.P DISC all.of.sudden 1-dog 1-woke.up.P

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

neilé

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

Níléígóó díní’į́į́’ shidíiniidgo ’áádóó ’áajigo déé’į́į́’.

over.there-toward 2-look.I 1-3-say.P-GO and.then that.way-toward 1-look.P

Shicheii déidiiłjeeh’ii’, hoozdohgóó nahisiitą́.

1-grandfather 3-3-built.fire.P-and warm-to 3-sit.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shiaad késhdę́ę́’į́">kéédę́ę́’ naa hodoolzhish.

1-behind-from 2-passing become.F

Shimá bílájish chiideesh’įįł, hááláayóo deesk’aaz.

1-mother 3-gloves 3-1-use.F because very 3-be.cold.P

Shimá sitsilí bibéésh bee hane’í bits’ą́ą́’ náádii’ą́.

1-mother 1-little.brother 3-cellphone 3-away.from 3-3-return.P

Shí t’óó ’ááłk’iis yisháałgo shizhé’é tsékooh gódeg ha’asbą́ą́z.

1 merely SUP-alongside 1-go.Prog-GO 1-father canyon areal-up up-3-drive.P

Shíká ’anilyeed, Obi-Wan Kenobi.

1-for 2-run.F Obi-Wan Kenob

Shį́įgo ch’ééh jiyáán yishį́į́h ’áádóó tó lą’í yishdlį́į́h.

summer-GO watermelon 3-1-eat.U and.then water lots 3-1-drink.U

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P

Tóógóó łį́į́’ ’ałkéé’ deíkááh.

water-to horse RECIP-behind 3-walk.pl.Prog

Tózis biníká dínísh’į́į́’.

bottle 3-through 1-look.X

wołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

Yéego nihee nahóółtą́ągo yá’át’ééh doo yę́ę ’áko shį́į́ naadą́ą́’ dadinóosééł.

hard.GO 1pl-on 3-rain.P.GO 3-good future wish then maybe corn 3pl-grow.F

Łį́į́’ bá ni’níłjoolgo ’índa Kintahgóó diikah.

horse 3-for 2.feed.NCM.P only.then town-GO 3pl.go.F

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I

łahgo