Your search for the speech act Command, affirmative
biihidzóhí 50 entries
ʼAghááł chidí bídadooltłʼółígíí k'ad hashtʼe dadiilnííł.
rattle rope car 3-3-tie-ÍGÍÍ.F now 3-prepare 3-1pl-make.F’Ahbínígo gohwééh dííłbish.
morning-GO coffee 3-2-boil.F’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.
children careful 3-for 2-support.Prog'Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.
always water popping-Í 3-2-keep.SPNAbínídą́ą́’ kintahgóó dah didoohkah.
morning-past town-GÓÓ up start-3pl.go.F
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, affirmative
- Náásgóó
- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- ’ahbínídą́ą́’ this morningfind in Navajo Adverb Lexicon
- dah up at an elevation, off, static, holdingfind in Navajo Adverb Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
Bee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah 'ííńtą́?
broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSOBeeldléí danołtsóós.
blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.IBíni’dii ’awéé’ ałhosh, yee nǫǫsééł.
3-let-stay baby 3-sleep.I 3-by.means.of 3-grow.IBįįh bił da’doołdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.IBįįh bił da’doołdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.ICh’ééh jidighaahgo, ajółhosh laanaa jinizin łeh.
in.vain 4-walk.I-GO, 4-sleep.O hope 4-want.CI usuallyChaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.
shade.house 3-under-at 2-drive.FChaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.
shade.house 3-under-at 2-drive.FChidí nidabinołtłáád.
car pl-3-2dpl-stop.IChizh ła’ yah ’aníjááh.
firewood some in 2-bring.IDah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.
fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.FDah níljííd!
up 2-jump.IDibé yah ánádanołkaad!
sheep inside semelit-pl-2pl-gather.RDibé yah ánáádanołkaad!
sheep inside semelit-pl-2pl-gather.IDíí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.
this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, negative
- Optative with t’áá ká and lágo
- t’áá ká don’tfind in Navajo Adverb Lexicon
- lágo negative particle used with the optative modefind in Navajo Adverb Lexicon
- Optative (O)find in Navajo Verb Modes
- Command, affirmative
- T’ahdii baa na’aldeeh
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
Díí dibé yázhí yíłtééł.
TOP sheep little 3-2-carry.AnO.ProgDíí tł’óół yílééł.
this rope 3-2-carry.SFO.ProgHada’niłhosh le’!
up-pl-3-3-bubble.up.CI LE’Háá’íshą’. ’Ákǫ́ǫ́ dílyeed!
what-Q there 2-run.FJáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááhoolzhiizh. Tįʼ bá daʼdiidįį́ł.
John 2-birth-up-to again-area-arrive.P let's.go 3-for pl-2-eat.FKwii sínídáa dooleeł.
here 2-sit.SPN will.be.FNaaltsoos yiníshta’go shíni’ shaa ’áyiilaa.
book 3-1-read.I-GO 1-mind 1-for 3-3-make.PNaʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shíká ʼadíílwoł.
rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.FNaʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.
casino-GÓÓ 2du-go.F-GO 2pl-behind 3-into 1-run.FNeel’ą́ą le’.
term-3-reach.up.to.NI LE’Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.
2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.FNizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.
nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.INizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.
nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.INizhéʼé nilą́ąjįʼ yigáałgo bikééʼ yilwoł.
2-father 2-in.front-to 3-walk.Prog-GO 3-behind 2-run.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, affirmative
- Ájoolį́į́ł
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -jį́’ up to, as far asfind in Navajo Postposition Lexicon
- -kéé’ behind, followingfind in Navajo Postposition Lexicon
- Progressive (Prog)find in Navajo Verb Modes
- yishwoł run alongfind in Navajo Verb Modes