A’ich
[[ʔaʔint͡ʃ]]
pronombre
you (singular)
(Spanish) tú / vos / usted (singular)
bookmark
Ab’l
[[ʔaʛ]]
pronombre interrogativo
who
(Spanish) ¿quién?
bookmark
Ab’lalon xjal
[[ʔa.’ɓlalon ʂχal]]
sustantivo
foreigner, strange
(Spanish) extranjero, forastero
bookmark
Ajlal
[[ʔaχ.’lal]]
verbo transitivo
count
(Spanish) contar (1, 2, 3...)
bookmark
Ajni’n
[[ʔaχ.’niʔn]]
demostrativo
that
(Spanish) aquél / aquella
bookmark
Am
[[ʔam]]
sustantivo
spider
(Spanish) araña
bookmark
B’an ax
[[ɓan aʂ]]
adverbio
correct
(Spanish) correcto
bookmark
B’itza’tz
[[ɓit͡saʔt͡s]]
verbo transitivo
To sing (tv)
(Spanish) Cantarlo
bookmark
Chilb’a’
[[t͡ʃil.’ɓaʔ]]
sustantivo
shaker
(Spanish) Cascabel (m)
bookmark
Chimb’il xjal
[[t͡ʃim.’ɓil ʂχal]]
sustantivo
Meeting
(Spanish) Junta, reunión
bookmark
Chlijun
[[t͡ʃliχun]]
sustantivo
rattle
(Spanish) Sonaja, chinchín
bookmark
Eq’il
[[ʔeʛil]]
verbo transitivo
carry
(Spanish) llevar
bookmark
Itzikj
[[ʔit͡sikχ]]
sustantivo inalienable
elder brother
(Spanish) hermano mayor
bookmark
Jay xnaq’tzb’il
[[χaj ʂ.’naʛ.’t͡s’ɓil]]
sustantivo
School
(Spanish) Escuela
bookmark
K’awi’
[[k’awiʔ]]
verbo
Action implying magical harm by evil desires
(Spanish) Envidia
bookmark
k’onex
[[k’oneʂ]]
adjetivo
unpleasant, ugly
(Spanish) feo-
bookmark
K’onti’l ab’l
[[k’ontiʔl. aɓl]]
adverbio
no one
(Spanish) nadie-
bookmark
K’onti’l te’
[[k’on.’tiʔl teʔ]]
frase
dull
(Spanish) sin filo
bookmark
Kansb’il txkup
[[kan.’sɓil wakʃ]]
sustantivo
Slaughterhouse
(Spanish) Rastro, donde se mata animales
bookmark
Ky’esan
[[kʲ’e.’saʔn]]
verbo transitivo
burn
(Spanish) quemar
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
sustantivo relacional
all
(Spanish) todos
bookmark
Majenayon jay
[[ma.’χena.’jon χaj]]
sustantivo
guest
(Spanish) Huésped
bookmark
Mankunsal
[[man.’kun.’sal]]
verbo transitivo
dig
(Spanish) cavar
bookmark
Mos
[[mos]]
sustantivo
non-indigenous man
(Spanish) ladino
bookmark
Nik’on
[[ni.’k’on]]
verbo transitivo
lie
(Spanish) mentir
bookmark
Otzqilon
[[ot͡s.’qilon]]
sustantivo
wiseman
(Spanish) sabio
bookmark
Pakb’al
[[pak.’ʛal]]
verbo transitivo
tell story
(Spanish) contar (una historia)
bookmark
Pelq’u’
[[pel.’ʛuʔ]]
verbo transitivo
push
(Spanish) empujar
bookmark
Q’anon
[[ʛa.’non]]
sustantivo
doctor
(Spanish) Médico, doctor
bookmark
Q’aynaq
[[ʛaj.’naq]]
adjetivo
rotten
(Spanish) podrido
bookmark
Q’usal tze’
[[ʛusal t͡seʔ]]
sustantivo
moss
(Spanish) musgo
bookmark
Sipal
[[si.’pal]]
verbo intransitivo
flow
(Spanish) fluir
bookmark
Skapun twitz ka’j
[[sk’a.’pun twit͡s kaʔχ]]
frase
clear sky
(Spanish) cielo azul
bookmark
Swal
[[s.’wal]]
verbo transitivo
give
(Spanish) dar
bookmark
Tajsik anim
[[taχ.’sik anim]]
sustantivo
Cemetery
(Spanish) Cementerio, camposanto
bookmark
Taklet
[[tak.’let]]
verbo intransitivo
freeze
(Spanish) congelarse
bookmark
Tat
[[tat]]
sustantivo inalienable
father
(Spanish) padre
bookmark
Te ichan
[[te i.’t͡ʃan]]
sustantivo
man (adult male)
(Spanish) el hombre (varón adulto)
bookmark
Te tx’ya’n k’onti’l no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn k’on.’ti’l noqe.’lan]]
frase
the dog does not run
(Spanish) el perro no corre
bookmark
Te tx’ya’n no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn noqelan]]
frase
the dog runs
(Spanish) el perro corre
bookmark
Teb’en
[[Teɓen]]
sustantivo
flesh (fruit)
(Spanish) pulpa
bookmark
Tetz no’qelan
[[tet͡s .’noqelan]]
frase
he runs
(Spanish) él corre
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Tinch kansal kyiy xel xhchi’ kyiy
[[tin.’t͡ʃ kan.¿sal kʲij oʂel ʃt͡ʃiʔ kʲij]]
frase
the kingfisher will eat fish
(Spanish) martín pescador comerá pescado
bookmark
Tjay anim
[[tχaj anim]]
sustantivo
Grave
(Spanish) panteón, tumba, nicho
bookmark
Tumtum
[[tum.’tum]]
sustantivo
drum
(Spanish) Tambor (m)
bookmark
Twi
[[twi]]
sustantivo pos
female
(Spanish) hembra
bookmark
Tx’a’omj
[[t͡ʂ’aʔomχ]]
sustantivo
Bribe
(Spanish) Mordida (soborno)
bookmark
Txakuyon
[[t͡ʂa.’kujon]]
verbo
To decorate
(Spanish) Adornarlo
bookmark
Txi’n
[[t͡ʂiʔn]]
Adverbio de lugar
there
(Spanish) allá
bookmark
Txil
[[t͡ʂil]]
sustantivo
cricket
(Spanish) grillo
bookmark
Tz’il
[[t͡s’il]]
adjetivo
dirty
(Spanish) sucio
bookmark
Tza’n
[[t͡saʔn]]
Adverbio de lugar
here
(Spanish) aquí
bookmark
waq’unon
[[wa.’ʛunon]]
sustantivo posesivo
Servant, paid laborer
(Spanish) Mozo
bookmark
Watb’il
[[wat.’ɓil ]]
sustantivo
Room
(Spanish) Posada, hospedaje
bookmark
Witan
[[wi.’tan]]
verbo intransitivo
sleep
(Spanish) dormir
bookmark
Xkulkuwitx’
[[ʂkul.’kuwit͡ʂ’]]
sustantivo
witch
(Spanish) Lechuza (bruja)
bookmark
Xlink’an
[[ʂlin.’k’an]]
verbo intransitivo
jump
(Spanish) saltar
bookmark
Xo’ol
[[ʂoʔo]]
verbo transitivo
pull
(Spanish) tirar
bookmark
Xqetx’
[[ʂχet͡ʂ’]]
adjetivo
twisted
(Spanish) torcido-
bookmark
Xtxawuk’ tkyesb’il pom
[[ʂt͡ʂa.’wuk’ tkʲ’esʛil pom]]
sustantivo
Incense burner
(Spanish) incensario (recipiente para quemar incienso)
bookmark
Xujel
[[ʂu.’χel]]
sustantivo inalienable
wife
(Spanish) esposa
bookmark
Xupin
[[ʂu.’pin]]
verbo transitivo
blow
(Spanish) soplar
bookmark
Ya’ aj titz’in nan
[[jaʔ aχ tit͡s’in nan]]
sustantivo inalienable
mother’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su madre)
bookmark
Ya’ aj titz’in tat
[[jaʔ aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su padre)
bookmark
Yoq’on
[[jo.’ʛon]]
sustantivo
eagle
(Spanish) águila
bookmark