Aji’ qe kansan kye ichan
[[ʔaχiʔ qe kan.’san kʲe ʔit͡ʃan]]
frase
he killed the men
(Spanish) él mató a los hombres
bookmark
Ajna’l
[[ʔaχ.’naʔl]]
adverbio de tiempo
today
(Spanish) hoy
bookmark
Ala’mj
[[ʔalaʔmχ]]
verbo intransitivo
give birth
(Spanish) dar a luz
bookmark
Am
[[ʔam]]
sustantivo
spider
(Spanish) araña
bookmark
Anab’
[[ʔanaɓ]]
sustantivo siempre poseido
sister
(Spanish) hermana
bookmark
Anq’b’il
[[ʔanʛ.’ɓil]]
verbo intransitivo
live
(Spanish) vivir
bookmark
B’isun
[[ɓi.’sun]]
verbo transitivo
think
(Spanish) pensar
bookmark
B’itzan
[[ɓit͡san]]
verbo intransitivo
To sing (iv)
(Spanish) Cantar
bookmark
B’itzayon
[[ɓit͡sajon]]
sustantivo
singer at religious ceremony
(Spanish) Cantor
bookmark
B’ujun
[[ɓu.’jun]]
verbo transitivo
hit
(Spanish) golpear / pegar
bookmark
Ch’in
[[t͡ʃ’in]]
adverbio de cantidad
few
(Spanish) pocos
bookmark
Chalajsal
[[[t͡ʃa.’laχ.’sal]]
verbo intransitivo
be happy
(Spanish) ser feliz
bookmark
Chimb’il
[[t͡ʃim.’ɓil]]
sustantivo
Marimba sticks
(Spanish) Baqueta
bookmark
Chimb’on
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Musician
(Spanish) Músico
bookmark
Chman
[[t͡ʃ.’man]]
sustantivo inalienable
father’s father
(Spanish) abuelo paterno
bookmark
Ib’oy
[[ʔiɓoj]]
sustantivo
armadillo
(Spanish) armadillo
bookmark
Ijaj
[ʔi.’χaχ]
sustantivo
seed
(Spanish) semilla
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Itz’jik
[[ʔit͡s’.’χik]]
verbo intransitivo
be born
(Spanish) nacer
bookmark
Iwi te tx’ya’n k’onti’l woqelan
[[ʔwiʔ te t͡ʂ’.’jaʔn k’ontiʔl woqe.’lan]]
frase
yesterday the dog did not run
(Spanish) ayer el perro no corrió
bookmark
Janik’b’a’
[[χa.’nik’ʛaʔ]]
adverbio de tiempo
when
(Spanish) cuando
bookmark
Junky
[[χunkʲ]]
adjetivo
different, distinct
(Spanish) otro, distinto-
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
boy
(Spanish) niño
bookmark
Kamiky
[[ka.’mikʲ]]
verbo intransitivo
die
(Spanish) morir
bookmark
Kansb’il txkup
[[kan.’sɓil wakʃ]]
sustantivo
Slaughterhouse
(Spanish) Rastro, donde se mata animales
bookmark
Kawlayon q’ij
[[kaw.’lijon ʛiχ]]
sustantivo
Religious society
(Spanish) Cofradía
bookmark
Kayi’
[[kajiʔ]]
verbo transitivo
watch
(Spanish) ver
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
número
whole, entire
(Spanish) entero-
bookmark
Kyaqil e’l
[[kʲaqil.’eʔl]]
numero
every
(Spanish) cada vez
bookmark
Kye tinch kansal kyiy
[kʲe tint͡ʃ kan.’sal kʲij]]
sustantivo plural
kingfishers
(Spanish) los martín pescador
bookmark
Lajuj kab’e’
[[laχuχ ka.’ɓeʔ]]
número
twelve
(Spanish) doce
bookmark
Mos
[[mos]]
sustantivo
non-indigenous man
(Spanish) ladino
bookmark
Ni’atx tb’anil
[[niʔ.’at͡ʂ tɓanil]]
sustantivo
the evil
(Spanish) El mal
bookmark
Nik’on
[[ni.’k’on]]
verbo transitivo
lie
(Spanish) mentir
bookmark
Nim amaq’
[[nim amaʛ]]
sustantivo
City
(Spanish) Ciudad
bookmark
Nqet twitz
[[nqet twit͡s]]
verbo
To sing a lullaby, to lull a baby to sleep
(Spanish) Arrullarlo
bookmark
Ok i’l, q’ojin
[[ʔO.’k iʔl ʛo.’χin] ]
verbo transitivo
fight
(Spanish) luchar / pelear
bookmark
Q’anayon
[[ʛanajon]]
sustantivo
Shaman, medicine man
(Spanish) Curandero
bookmark
Q’aynaq
[[ʛaj.’naq]]
adjetivo
rotten
(Spanish) podrido
bookmark
Q’umal
[[ʛu.’mal]]
verbo transitivo
say
(Spanish) decir
bookmark
qchman
[[qt͡ʃ.’man]]
sustantivo inalienable
mother’s father
(Spanish) abuelo materno
bookmark
Saqchb’ilon
[[saq.’t͡ʃʛilon]]
verbo transitivo
play
(Spanish) jugar
bookmark
Sipal
[[si.’pal]]
verbo intransitivo
flow
(Spanish) fluir
bookmark
Skapun twitz ka’j
[[sk’a.’pun twit͡s kaʔχ]]
frase
clear sky
(Spanish) cielo azul
bookmark
Smujin
[[smu.’χin]]
sustantivo
obscurity
(Spanish) obscuridad, oscuridad
bookmark
Taklet
[[tak.’let]]
verbo intransitivo
freeze
(Spanish) congelarse
bookmark
Tal itx’
[[tal ʔit͡ʂ’]]
sustantivo
rat
(Spanish) rata
bookmark
Tanim
[[tanim]]
sustantivo
soul
(Spanish) Alma
bookmark
Tat
[[tat]]
sustantivo inalienable
father
(Spanish) padre
bookmark
Tb’anil
[[tɓa.’nil] ]
adjetivo
pretty
(Spanish) bonito-
bookmark
Teb’en
[[Teɓen]]
sustantivo
flesh (fruit)
(Spanish) pulpa
bookmark
Tetz k’onti’l no’qelan
[[tet͡s k’on.’tiʔl .’noqelan]]
frase
he does not run
(Spanish) él no corre
bookmark
Tman kway
[[t.’man k.’waj]]
sustantivo
mule
(Spanish) mulo(a)
bookmark
Toq tuj twi’
[[toq.’ tuχ.’ twiʔ]]
sustantivo
Somersault
(Spanish) Vuelta de gato
bookmark
Tq’ab’ (tze’)
[[tʛaɓ t͡seʔ]]
sustantivo
branch
(Spanish) rama
bookmark
Tukru’
[[tuk.’ruʔ]]
sustantivo
owl
(Spanish) búho
bookmark
Tz’ok tb’aq twitz xjal
[[t͡s’ok tɓaq twitz ʂχal]]
verbo
Suffering from evil eye
(Spanish) Ojeado
bookmark
Tz’unun
[[t͡s’unun]]
sustantivo
hummingbird
(Spanish) colibri
bookmark
Tza’n
[[t͡saʔn]]
Adverbio de lugar
here
(Spanish) aquí
bookmark
Wa’xh kway
[[waʔʃ k.’waj]]
sustantivo
donkey
(Spanish) burro
bookmark
Winaq lajuj
[[winaq la.’χuχ]]
número
thirty
(Spanish) treinta
bookmark
Xawen
[[ʂa.’wen]]
verbo transitivo
vomit
(Spanish) vomitar
bookmark
Xewj
[[ʂewχ]]
verbo intransitivo
breathe
(Spanish) respirar
bookmark
Xhnul
[[ʃ.’nul]]
sustantivo
non-indigenous woman
(Spanish) Ladina
bookmark
Xib’en
[[ʂiɓen]]
sustantivo siempre poseido
brother
(Spanish) hermano (de mujer)
bookmark
Xkulkuwitx’
[[ʂkul.’kuwit͡ʂ’]]
sustantivo
witch
(Spanish) Lechuza (bruja)
bookmark
Xob’al
[[ʂoɓal]]
sustantivo
Fright, illness
(Spanish) Susto
bookmark
Xob’layon
[[ʂoɓ.’lajon]]
sustantivo
Ghost
(Spanish) Fantasma
bookmark
Xumil
[[ʂumil]]
verbo transitivo
throw
(Spanish) lanzar
bookmark
Ya’ aj titz’in nan
[[jaʔ aχ tit͡s’in nan]]
sustantivo inalienable
mother’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su madre)
bookmark
Yoq’on
[[jo.’ʛon]]
sustantivo
eagle
(Spanish) águila
bookmark