Ab’l
[[ʔaʛ]]
pronombre interrogativo
who
(Spanish) ¿quién?
bookmark
Aja’n
[[ʔaʔχaʔn]]
demostrativo
this
(Spanish) esto / esta
bookmark
Ak’ix
[[ʔak’iʂ] ]
adjetivo
same
(Spanish) mismo, igual-
bookmark
Anq’b’il
[[ʔanʛ.’ɓil]]
verbo intransitivo
live
(Spanish) vivir
bookmark
Aq’b’i’
[[ʔaʛ.’ɓiʔ]]
sustantivo
year
(Spanish) año
bookmark
Aq’bi’ aj tzul
[[ʔaʛ.’ɓiʔ aχ t͡sul]]
adverbio de tiempo
next year
(Spanish) el año que viene
bookmark
B’an nim
[[ɓan. nim]]
número
too much
(Spanish) demasiado-
bookmark
B’et
[[ɓet]]
verbo intransitivo
walk
(Spanish) caminar
bookmark
B’itzan
[[ɓit͡san]]
verbo intransitivo
To sing (iv)
(Spanish) Cantar
bookmark
B’o’w tx’ya’n
[[ɓoʔw t͡ʂ’jaʔn]]
sustantivo
puma
(Spanish) puma
bookmark
B’uchuj xjalil
[[ɓu.’t͡ʃuχ ʂ.’χal] ]
sustantivo siempre poseido
ethnic group
(Spanish) grupo étnico
bookmark
Cha ale’x
[[t͡ʃa.’aleʔʂ]]
número
complete
(Spanish) completo-
bookmark
Chimb’on
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Musician
(Spanish) Músico
bookmark
Chukel
[[t͡ʃukel] ]
adjetivo
alone
(Spanish) a solas-
bookmark
Itzikj
[[ʔit͡sikχ]]
sustantivo inalienable
elder brother
(Spanish) hermano mayor
bookmark
Iwi’
[[ʔwiʔ]]
adverbio de tiempo
yesterday
(Spanish) ayer
bookmark
Jay xnaq’tzb’il
[[χaj ʂ.’naʛ.’t͡s’ɓil]]
sustantivo
School
(Spanish) Escuela
bookmark
K’alol
[[k’a.’lol]]
verbo transitivo
tie
(Spanish) amarrar
bookmark
K’awi’
[[k’awiʔ]]
verbo
Action implying magical harm by evil desires
(Spanish) Envidia
bookmark
K’onti’l te’
[[k’on.’tiʔl teʔ]]
frase
dull
(Spanish) sin filo
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
child
(Spanish) niño
bookmark
Kab’e’ Winaq
[[kaɓeʔ winaq]]
número
forty
(Spanish) cuarenta
bookmark
Kansal
[[kan.’sal]]
verbo transitivo
hunt
(Spanish) cazar
bookmark
Kansan
[[kan.’san]]
verbo transitivo
kill
(Spanish) matar
bookmark
Kayi’
[[kajiʔ]]
verbo transitivo
watch
(Spanish) ver
bookmark
Kulin
[[ku.’lin]]
adjetivo
smooth
(Spanish) liso
bookmark
Ky’ix
[espina]
sustantivo
thorn
(Spanish) espina
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
sustantivo relacional
all
(Spanish) todos
bookmark
Kyaqil
[[kʲaqil]]
número
all, everything
(Spanish) todo-
bookmark
Kyaqil txe’ ka’j
[[kʲaqil. ’t͡ʂeʔ. ’kaʔχ] ]
sustantivo
everyone
(Spanish) todo el mundo
bookmark
Lajuj kab’e’
[[laχuχ ka.’ɓeʔ]]
número
twelve
(Spanish) doce
bookmark
Laqchik
[[laʛt͡ʃik]]
adverbio
far
(Spanish) lejos
bookmark
Mankunsal
[[man.’kun.’sal]]
verbo transitivo
dig
(Spanish) cavar
bookmark
Meltz’jik
[[mel.’t͡s’χik]]
verbo intransitivo
turn
(Spanish) voltear / dar la vuelta
bookmark
Nq’ojin
[[n.’ʛoχin]]
verbo intransitivo
be angry
(Spanish) estar enojado
bookmark
Ok i’l, q’ojin
[[ʔO.’k iʔl ʛo.’χin] ]
verbo transitivo
fight
(Spanish) luchar / pelear
bookmark
Oqelan
[[ʔo.’qelan]]
verbo intransitivo
run
(Spanish) correr
bookmark
Pawan
[pa.’wan]
verbo transitivo
split
(Spanish) dividir
bookmark
Pujpun
[[puj.’pun]]
verbo intransitivo
fly (v.)
(Spanish) volar (v.)
bookmark
Q’a’enj, remeyj
[[ʛaʔ.’enχ, remej]]
sustantivo
Medicine
(Spanish) Medicina, remedio
bookmark
Q’ijslal
[[ʛiχ.’slal]]
sustantivo
party
(Spanish) Fiesta
bookmark
Q’usal tze’
[[ʛusal t͡seʔ]]
sustantivo
moss
(Spanish) musgo
bookmark
Qb’i’ixh
[[qɓiʔiʃ]]
sustantivo inalienable
mother’s mother
(Spanish) abuela materna
bookmark
Saqchb’ilon
[[saq.’t͡ʃʛilon]]
verbo transitivo
play
(Spanish) jugar
bookmark
Sipal
[[si.’pal]]
verbo intransitivo
flow
(Spanish) fluir
bookmark
Siqon
[[si.’qon]]
verbo transitivo
smell
(Spanish) oler
bookmark
Swal
[[s.’wal]]
verbo transitivo
give
(Spanish) dar
bookmark
Tajawil witz
[[ta.’χawil wit͡s]]
sustantivo
Lord of the mountain
(Spanish) Dueño del cerro
bookmark
Te junjun
[[te χun.’χun]]
nunero
each one
(Spanish) cada uno-
bookmark
Tetz k’onti’l xik xhchi’
[[tet͡s k’on.’tiʔl ʂik ʃt͡ʃ iʔ]]
frase
he did not eat fish
(Spanish) él no comió pescado
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Ti’lti’
[[k’ontiʔl tiʔ]]
adjetivo
nothing
(Spanish) nada-
bookmark
Tjay anim
[[tχaj anim]]
sustantivo
Grave
(Spanish) panteón, tumba, nicho
bookmark
Tlanul xhchijel
[[tlanul ʃt͡ʃiχel]]
sustantivo
body hair
(Spanish) pelo de cuerpo
bookmark
Txakuyon
[[t͡ʂa.’kujon]]
verbo
To decorate
(Spanish) Adornarlo
bookmark
Txewal, kyab’il
[[t͡ʂewal jaɓil]]
sustantivo
Disease
(Spanish) Peste, enfermedad
bookmark
Txil
[[t͡ʂil]]
sustantivo
cricket
(Spanish) grillo
bookmark
Tyab’il ka’j
[[tj.’ɓil kaʔχ]]
frase
bad weather sky
(Spanish) cielo de mal tiempo
bookmark
Tz’il
[[t͡s’il]]
adjetivo
dirty
(Spanish) sucio
bookmark
Tzan kyaqil
[[t͡san. ’kʲaqil]]
número
total
(Spanish) en total-
bookmark
Uka’
[[ʔuk’aʔ]]
verbo transitivo
drink
(Spanish) beber
bookmark
waq’unon
[[wa.’ʛunon]]
sustantivo posesivo
Servant, paid laborer
(Spanish) Mozo
bookmark
Winqil
[[win.’qil]]
sustantivo
bee
(Spanish) abeja
bookmark
Xel qanlet tetz Ajq’ij ti’ tyab’il at.
[[ʂel qan.’let tet͡ʃa ajʛiχ tiʔ tjaɓil at] ]
verbo
To consult witch a diviner
(Spanish) hacer consultas con los ajq’ij (para saber que enfermedad tiene)
bookmark
Xewj
[[ʂewχ]]
verbo intransitivo
breathe
(Spanish) respirar
bookmark
Xhnul
[[ʃ.’nul]]
sustantivo
non-indigenous woman
(Spanish) Ladina
bookmark
Xjal tuj kyaq tx’otx’
[[ʂχal tuχ kʲaq t͡ʂ’ot͡ʂ’]]
sustantivo
Person from coast
(Spanish) Costeño, persona originaria de la costa
bookmark
Xjamb’il
[[ʂχam.’ɓil]]
sustantivo
Religious custom
(Spanish) Costumbre
bookmark
Xob’layon
[[ʂoɓ.’lajon]]
sustantivo
Ghost
(Spanish) Fantasma
bookmark
Xpunuq’in
[[ʂpunu.’ʛin]]
verbo intransitivo
swim
(Spanish) nadar
bookmark
Xqetx’
[[ʂχet͡ʂ’]]
adjetivo
twisted
(Spanish) torcido-
bookmark
Xumil
[[ʂumil]]
verbo transitivo
throw
(Spanish) lanzar
bookmark
Ya’ aj titz’in nan
[[jaʔ aχ tit͡s’in nan]]
sustantivo inalienable
mother’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su madre)
bookmark
Yoq’ol
[[joʛol]]
sustantivo
fertility massager
(Spanish) Sobadora
bookmark