A’o’
[[ʔaʔ.’oʔ]]
pronombre
we (inclusivo)
(Spanish) nosotros (inclusivo)
bookmark
Aja’n
[[ʔaʔχaʔn]]
demostrativo
this
(Spanish) esto / esta
bookmark
Ajlal
[[ʔaχ.’lal]]
verbo transitivo
count
(Spanish) contar (1, 2, 3...)
bookmark
Ak’ix
[[ʔak’iʂ] ]
adjetivo
same
(Spanish) mismo, igual-
bookmark
Ale’x
[[aleʔʂ]]
adverbio
only, unique
(Spanish) único-
bookmark
Amaq’
[[ʔamaq]]
sustantivo
town
(Spanish) Pueblo
bookmark
Anab’
[[ʔanaɓ]]
sustantivo siempre poseido
sister
(Spanish) hermana
bookmark
Aq’bi’ aj tzul
[[ʔaʛ.’ɓiʔ aχ t͡sul]]
adverbio de tiempo
next year
(Spanish) el año que viene
bookmark
B’an ax
[[ɓan aʂ]]
adverbio
correct
(Spanish) correcto
bookmark
B’itzan
[[ɓit͡san]]
verbo intransitivo
To sing (iv)
(Spanish) Cantar
bookmark
B’itzayon
[[ɓit͡sajon]]
sustantivo
singer at religious ceremony
(Spanish) Cantor
bookmark
B’o’w tx’ya’n
[[ɓoʔw t͡ʂ’jaʔn]]
sustantivo
puma
(Spanish) puma
bookmark
B’ujun
[[ɓu.’jun]]
verbo transitivo
hit
(Spanish) golpear / pegar
bookmark
Chilb’a’
[[t͡ʃil.’ɓaʔ]]
sustantivo
shaker
(Spanish) Cascabel (m)
bookmark
Chimb’il
[[t͡ʃim.’ɓil]]
sustantivo
Marimba sticks
(Spanish) Baqueta
bookmark
Chimb’on chinab’
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Marimba players
(Spanish) Marimberos
bookmark
Chman
[[t͡ʃ.’man]]
sustantivo inalienable
father’s father
(Spanish) abuelo paterno
bookmark
E’en
[[ʔeʔen]]
verbo transitivo
see
(Spanish) ver
bookmark
Ichmil
[[it͡ʃ.’mil]]
sustantivo inalienable
husband
(Spanish) esposo
bookmark
Itzikj xuj
[[ʔit͡sikχ ʂuχ]]
sustantivo
elder sister
(Spanish) hermana mayor
bookmark
Iwi te tx’ya’n k’onti’l woqelan
[[ʔwiʔ te t͡ʂ’.’jaʔn k’ontiʔl woqe.’lan]]
frase
yesterday the dog did not run
(Spanish) ayer el perro no corrió
bookmark
K’alun
[k’a.’tun]]
verbo transitivo
spill
(Spanish) derramarse
bookmark
k’onex
[[k’oneʂ]]
adjetivo
unpleasant, ugly
(Spanish) feo-
bookmark
K’oniky
[[k’onikʲ]]
adjetivo
to become scarce
(Spanish) escasearse-
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
boy
(Spanish) niño
bookmark
Kansal
[[kan.’sal]]
verbo transitivo
hunt
(Spanish) cazar
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kyan aj titzik tat
[[kʲan aχ tit͡sik tat]]
sustantivo inalienable
father’s elder brother
(Spanish) tio (el hermano mayor de su padre)
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
sustantivo relacional
all
(Spanish) todos
bookmark
Kyaqil txe’ ka’j
[[kʲaqil. ’t͡ʂeʔ. ’kaʔχ] ]
sustantivo
everyone
(Spanish) todo el mundo
bookmark
Kye ichan eqe kansan te saqb’alam
[[kʲe ʔit͡ʃan ʔeqeʔ kan.’san te saq.’ɓalam]]
frase
men killed the jaguar
(Spanish) hombres mataron el jaguar
bookmark
Kye xjal
[[kʲe ʂ.’χal]]
sustantivo
people
(Spanish) personas
bookmark
Lajuj jun
[[laχuχ χun]]
número
eleven
(Spanish) once
bookmark
Matz’ok awen te tx’ya’n?
[[ma.’t͡s’ok awen te t͡ʂ’.’jaʔn]]
frase
did you see the dog?
(Spanish) viste el perro?
bookmark
Muquyon
[[muqujon]]
sustantivo
Grave
(Spanish) Enterramiento, sepultura
bookmark
Nab’amaj
[[naɓamaχ]]
adjetivo
Blessed
(Spanish) Bendito (de haber recibido la bendición)
bookmark
Nchi’j
[[n.’t͡ʃi’jχ]]
adverbio de tiempo
tomorrow
(Spanish) mañana
bookmark
Nya’tx tb’anil
[[niʔaʔt͡ʂ]]
adjetivo
bad
(Spanish) malo
bookmark
Putu’l
[[pu.’tulʔ]]
sustantivo
butterfly
(Spanish) mariposa
bookmark
Q’a’en
[[ʛaʔen]]
sustantivo
tablet where women grind food for feasting
(Spanish) molendera (tabla donde se pone piedra de moler)
bookmark
Q’anon
[[ʛa.’non]]
sustantivo
doctor
(Spanish) Médico, doctor
bookmark
Q’usal tze’
[[ʛusal t͡seʔ]]
sustantivo
moss
(Spanish) musgo
bookmark
qchman
[[qt͡ʃ.’man]]
sustantivo inalienable
mother’s father
(Spanish) abuelo materno
bookmark
Qib’ol
[[qi.’ɓol]]
verbo transitivo
rub
(Spanish) frotar
bookmark
Qxjalil
[[q.’ʂχa.’lil]]
sustantivo
indigenous
(Spanish) Indígena
bookmark
Se’w
[[seʔw]]
adjetivo
round
(Spanish) redondo / circular
bookmark
Sipal
[[si.’pal]]
verbo intransitivo
flow
(Spanish) fluir
bookmark
Smujin
[[smu.’χin]]
sustantivo
obscurity
(Spanish) obscuridad, oscuridad
bookmark
Swal
[[s.’wal]]
verbo transitivo
give
(Spanish) dar
bookmark
Tajawil witz
[[ta.’χawil wit͡s]]
sustantivo
Lord of the mountain
(Spanish) Dueño del cerro
bookmark
Tal itx’
[[tal ʔit͡ʂ’]]
sustantivo
rat
(Spanish) rata
bookmark
Tal txkup nikit
[[tal t͡ʂkup]]
sustantivo
insect
(Spanish) insecto
bookmark
Te tx’ya’n k’onti’l no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn k’on.’ti’l noqe.’lan]]
frase
the dog does not run
(Spanish) el perro no corre
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Ti’lti’
[[k’ontiʔl tiʔ]]
adjetivo
nothing
(Spanish) nada-
bookmark
Twi’ tx’yan
[[twiʔ t͡ʂ’.’jaʔn]]
sustantivo
bitch
(Spanish) perra
bookmark
Tx’a’on
[[t͡ʂ’aʔon]]
verbo transitivo
bite
(Spanish) morder
bookmark
Tx’ajon
[[[t͡ʂ’a.’χol]]
verbo transitivo
wash
(Spanish) lavar
bookmark
Txakuyon
[[t͡ʂa.’kujon]]
verbo
To decorate
(Spanish) Adornarlo
bookmark
Txikol
[[t͡ʂikol]]
verbo transitivo
sew
(Spanish) coser
bookmark
Tyab’il ka’j
[[tj.’ɓil kaʔχ]]
frase
bad weather sky
(Spanish) cielo de mal tiempo
bookmark
Tz’ok tb’aq twitz xjal
[[t͡s’ok tɓaq twitz ʂχal]]
verbo
Suffering from evil eye
(Spanish) Ojeado
bookmark
Tzqij
[[t͡s.’qiχ]]
adjetivo
dry
(Spanish) seco
bookmark
waq’unon
[[wa.’ʛunon]]
sustantivo posesivo
Servant, paid laborer
(Spanish) Mozo
bookmark
Winaq jun
[[winaq χun]]
número
twenty-one
(Spanish) veintiúno
bookmark
wit’let
[[wi.’t’let]]
verbo intransitivo
sit
(Spanish) sentarse
bookmark
Xawen
[[ʂa.’wen]]
verbo transitivo
vomit
(Spanish) vomitar
bookmark
Xhiky
[[ʃikʲ]]
sustantivo
rabbit
(Spanish) conejo
bookmark
Xhnul
[[ʃ.’nul]]
sustantivo
non-indigenous woman
(Spanish) Ladina
bookmark
Xjal awal kjoj
[[ʂχal awal kχoχ]]
sustantivo
farmer
(Spanish) persona que siembra milpa
bookmark
Xjamb’il
[[ʂχam.’ɓil]]
sustantivo
Religious custom
(Spanish) Costumbre
bookmark
Xk’o’pimaj
[[ʂ.’k’opi.’maχ]]
sustantivo
Prisoner
(Spanish) Preso
bookmark
Xob’lal
[[ʂo.’ɓlal]]
verbo intransitivo
fear (v)
(Spanish) tener miedo (v)
bookmark
yoq’ol b’aq
[[joʛol ɓaq]]
sustantivo
Bone curer
(Spanish) Huesero
bookmark