A’o’naji
[[ʔaʔ.’naχi]]
pronombre
you (plural)
(Spanish) vosotros / ustedes
bookmark
Ajni’n
[[ʔaχ.’niʔn]]
demostrativo
that
(Spanish) aquél / aquella
bookmark
B’et
[[ɓet]]
verbo intransitivo
walk
(Spanish) caminar
bookmark
B’itzan
[[ɓit͡san]]
verbo intransitivo
To sing (iv)
(Spanish) Cantar
bookmark
B’itzayon
[[ɓit͡sajon]]
sustantivo
singer at religious ceremony
(Spanish) Cantor
bookmark
B’o’w tx’ya’n
[[ɓoʔw t͡ʂ’jaʔn]]
sustantivo
puma
(Spanish) puma
bookmark
Ch’inky
[[t͡ʃ’i.’nkʲ]]
número
a little more
(Spanish) otro poco-
bookmark
Chimb’il xjal
[[t͡ʃim.’ɓil ʂχal]]
sustantivo
Meeting
(Spanish) Junta, reunión
bookmark
Chinab’
[[t͡ʃinaɓ]]
sustantivo
Marimba
(Spanish) Marimba
bookmark
Chlijun
[[t͡ʃliχun]]
sustantivo
rattle
(Spanish) Sonaja, chinchín
bookmark
Chukel
[[t͡ʃukel] ]
adjetivo
alone
(Spanish) a solas-
bookmark
Eb’enj
[[ʔe.’ɓenχ]]
verbo transitivo
know
(Spanish) saber
bookmark
Ijaj
[ʔi.’χaχ]
sustantivo
seed
(Spanish) semilla
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Itz’inj xuj
[[ʔit͡s’inχ ʂuχ ]]
sustantivo inalienable
younger sister
(Spanish) hermana menor
bookmark
Itz’jik
[[ʔit͡s’.’χik]]
verbo intransitivo
be born
(Spanish) nacer
bookmark
Itz’layon
[[ʔi.t͡s’.’lajon]]
verbo
To hold a wake for
(Spanish) Velarlo
bookmark
Itzikj
[[ʔit͡sikχ]]
sustantivo inalienable
elder brother
(Spanish) hermano mayor
bookmark
Iwi kye nkye tx’ya’n nkye oqelan
[[ʔiwi kʲe t͡ʂ’.’jaʔn nkʲe oqelan]]
frase
yesterday the dogs were running
(Spanish) ayer los perros estaban corriendo
bookmark
Iwi te tx’ya’n k’onti’l woqelan
[[ʔwiʔ te t͡ʂ’.’jaʔn k’ontiʔl woqe.’lan]]
frase
yesterday the dog did not run
(Spanish) ayer el perro no corrió
bookmark
Iwi woqelan te tx’ya’n
[[ʔiwi woqe.’lan te t͡ʂ’jaʔn]]
frase
yesterday the dog ran
(Spanish) ayer el perro corrió
bookmark
Ja’
[[χaʔ]]
Adverbio de lugar
where
(Spanish) donde
bookmark
Jul xk’op
[[jul ʂk’op]]
sustantivo
Jail
(Spanish) Calabozo, cárcel
bookmark
K’alol
[[k’a.’lol]]
verbo transitivo
tie
(Spanish) amarrar
bookmark
K’ayb’il
[[k’aj.’ɓil]]
sustantivo
Market
(Spanish) Mercado
bookmark
K’oniky
[[k’onikʲ]]
adjetivo
to become scarce
(Spanish) escasearse-
bookmark
K’onin
[[k’o.’nin] ]
adjetivo
scarce
(Spanish) escaso-
bookmark
K’onti’l ab’l
[[k’ontiʔl. aɓl]]
adverbio
no one
(Spanish) nadie-
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
child
(Spanish) niño
bookmark
Kamiky
[[ka.’mikʲ]]
verbo intransitivo
die
(Spanish) morir
bookmark
Kulin
[[ku.’lin]]
adjetivo
smooth
(Spanish) liso
bookmark
Ky’esan
[[kʲ’e.’saʔn]]
verbo transitivo
burn
(Spanish) quemar
bookmark
ky’ixel
[[kʲ’i.’xel] ]
sustantivo
Cultural heritage
(Spanish) herencia
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
sustantivo relacional
all
(Spanish) todos
bookmark
Kye tinch kansal kyiy
[kʲe tint͡ʃ kan.’sal kʲij]]
sustantivo plural
kingfishers
(Spanish) los martín pescador
bookmark
Kye tx’ya’n k’onti’l nkye oqelan
[[kʲe t͡ʂ’.’jaʔn k’ontiʔl kʲe noqelan]]
frase
the dogs are running
(Spanish) los perros corren (estan corriendo)
bookmark
Lajuj jun
[[laχuχ χun]]
número
eleven
(Spanish) once
bookmark
Majenayon jay
[[ma.’χena.’jon χaj]]
sustantivo
guest
(Spanish) Huésped
bookmark
Matz’ok awen te tx’ya’n?
[[ma.’t͡s’ok awen te t͡ʂ’.’jaʔn]]
frase
did you see the dog?
(Spanish) viste el perro?
bookmark
Mey
[[mey]]
adjetivo
half
(Spanish) la mitad, medio-
bookmark
Muqul
[[muqul]]
sustantivo
Grave digger
(Spanish) Enterrador
bookmark
Na’omj
[[naʔomχ]]
verbo
To worship
(Spanish) Adorar
bookmark
Nab’amj
[[naɓamχ]]
sustantivo
Blessing
(Spanish) Bendición
bookmark
Ni’atx tb’anil
[[niʔ.’at͡ʂ tɓanil]]
sustantivo
the evil
(Spanish) El mal
bookmark
Nim su’a’n
[[nim suʔaʔn]]
sustantivo
bamboo
(Spanish) bambú
bookmark
Nq’ojin
[[n.’ʛoχin]]
verbo intransitivo
be angry
(Spanish) estar enojado
bookmark
Nya’tx tb’anil
[[niʔaʔt͡ʂ]]
adjetivo
bad
(Spanish) malo
bookmark
Otzqilon
[[ot͡s.’qilon]]
sustantivo
wiseman
(Spanish) sabio
bookmark
Pawan
[pa.’wan]
verbo transitivo
split
(Spanish) dividir
bookmark
Pelq’u’
[[pel.’ʛuʔ]]
verbo transitivo
push
(Spanish) empujar
bookmark
Q’aynaq
[[ʛaj.’naq]]
adjetivo
rotten
(Spanish) podrido
bookmark
Q’usal tze’
[[ʛusal t͡seʔ]]
sustantivo
moss
(Spanish) musgo
bookmark
Saquk’
[[sa.’quk’]]
sustantivo
bedbug
(Spanish) chinche
bookmark
Sotz’
[[sot͡s’]]
sustantivo
bat
(Spanish) murciélago
bookmark
Tajsik anim
[[taχ.’sik anim]]
sustantivo
Cemetery
(Spanish) Cementerio, camposanto
bookmark
Taklet
[[tak.’let]]
verbo intransitivo
freeze
(Spanish) congelarse
bookmark
Tal itx’
[[tal ʔit͡ʂ’]]
sustantivo
rat
(Spanish) rata
bookmark
Tal txk’up
[[tal t͡ʂ.’kup]]
sustantivo
pup
(Spanish) cachorro
bookmark
Te tx’ya’n no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn noqelan]]
frase
the dog runs
(Spanish) el perro corre
bookmark
Tetz k’onti’l no’qelan
[[tet͡s k’on.’tiʔl .’noqelan]]
frase
he does not run
(Spanish) él no corre
bookmark
Tetz k’onti’l xik xhchi’ kyiy
[[tet͡s k’on.’tiʔl ʂik ʃt͡ʃ iʔ]]
frase
he did not eat it
(Spanish) él no lo comió
bookmark
Tman kway
[[t.’man k.’waj]]
sustantivo
mule
(Spanish) mulo(a)
bookmark
Tmankb’il
[[tman.’kɓil] ]
adverbio
last
(Spanish) último-
bookmark
Toyb’etz
[[toj.’ɓet͡s]]
sustantivo
Offering
(Spanish) Ofrenda
bookmark
Tq’ab’ (tze’)
[[tʛaɓ t͡seʔ]]
sustantivo
branch
(Spanish) rama
bookmark
Twi
[[twi]]
sustantivo pos
female
(Spanish) hembra
bookmark
Txi’n
[[t͡ʂiʔn]]
Adverbio de lugar
there
(Spanish) allá
bookmark
Tz’ok tb’aq twitz xjal
[[t͡s’ok tɓaq twitz ʂχal]]
verbo
Suffering from evil eye
(Spanish) Ojeado
bookmark
Tzan kyaqil
[[t͡san. ’kʲaqil]]
número
total
(Spanish) en total-
bookmark
Tze’en
[[t͡seʔen]]
verbo intransitivo
laugh
(Spanish) reírse
bookmark
wit’let
[[wi.’t’let]]
verbo intransitivo
sit
(Spanish) sentarse
bookmark
Xob’al
[[ʂoɓal]]
sustantivo
Fright, illness
(Spanish) Susto
bookmark
Xob’layon
[[ʂoɓ.’lajon]]
sustantivo
Ghost
(Spanish) Fantasma
bookmark
Yoq’on
[[joʛon]]
sustantivo
falcon
(Spanish) halcón
bookmark