A’ich
[[ʔaʔint͡ʃ]]
pronombre
you (singular)
(Spanish) tú / vos / usted (singular)
bookmark
A’o’na
[[ʔaʔ.’na]]
pronombre
we (exclusive)
(Spanish) nosotros (exclusivo)
bookmark
Ab’l
[[ʔaʛ]]
pronombre interrogativo
who
(Spanish) ¿quién?
bookmark
Ajlal
[[ʔaχ.’lal]]
verbo transitivo
count
(Spanish) contar (1, 2, 3...)
bookmark
Ale’x
[[aleʔʂ]]
adverbio
only, unique
(Spanish) único-
bookmark
Anq’b’il
[[ʔanʛ.’ɓil]]
verbo intransitivo
live
(Spanish) vivir
bookmark
Aq’bi’ aj tzul
[[ʔaʛ.’ɓiʔ aχ t͡sul]]
adverbio de tiempo
next year
(Spanish) el año que viene
bookmark
Ax jun e’l
[[ʔaʂ χun eʔl]]
adverbio de tiempo
long ago
(Spanish) hace mucho tiempo
bookmark
B’alam
[[ɓa.’lam]]
sustantivo
tiger
(Spanish) tigre
bookmark
B’an ax
[[ɓan aʂ]]
adverbio
correct
(Spanish) correcto
bookmark
B’an nim
[[ɓan nim]]
número
enough
(Spanish) bastante-
bookmark
Ch’i’ mu’s
[[t͡ʃ’iʔ. muʔs]]
adverbio
a little
(Spanish) un poco-
bookmark
Ch’in
[[t͡ʃ’in]]
adverbio de cantidad
few
(Spanish) pocos
bookmark
Cha ale’x
[[t͡ʃa.’aleʔʂ]]
número
complete
(Spanish) completo-
bookmark
Chilb’a’
[[t͡ʃil.’ɓaʔ]]
sustantivo
shaker
(Spanish) Cascabel (m)
bookmark
Chimb’il xjal
[[t͡ʃim.’ɓil ʂχal]]
sustantivo
Meeting
(Spanish) Junta, reunión
bookmark
Eb’enj
[[ʔe.’ɓenχ]]
verbo transitivo
know
(Spanish) saber
bookmark
Eq’il
[[ʔeʛil]]
verbo transitivo
carry
(Spanish) llevar
bookmark
Itz’jik
[[ʔit͡s’.’χik]]
verbo intransitivo
be born
(Spanish) nacer
bookmark
Itzikj xuj
[[ʔit͡sikχ ʂuχ]]
sustantivo
elder sister
(Spanish) hermana mayor
bookmark
Iwi’
[[ʔwiʔ]]
adverbio de tiempo
yesterday
(Spanish) ayer
bookmark
Jukan
[[χu.’k’an]]
verbo intransitivo
swell
(Spanish) hincharse
bookmark
Junjunx
[[χun.’χunʂ]]
pronombre interrogativo
some
(Spanish) algunos
bookmark
K’alun
[k’a.’tun]]
verbo transitivo
spill
(Spanish) derramarse
bookmark
K’onti’l eb’l
[[k’on’tiʔl.’eɓl]]
adjetivo
invisible
(Spanish) invisible-
bookmark
Kansb’il txkup
[[kan.’sɓil wakʃ]]
sustantivo
Slaughterhouse
(Spanish) Rastro, donde se mata animales
bookmark
Kulin
[[ku.’lin]]
adjetivo
smooth
(Spanish) liso
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kyaq’il
[[kʲaqil]]
número
whole, entire
(Spanish) entero-
bookmark
Kye xjal
[[kʲe ʂ.’χal]]
sustantivo
people
(Spanish) personas
bookmark
Mankunsal
[[man.’kun.’sal]]
verbo transitivo
dig
(Spanish) cavar
bookmark
Mey
[[mey]]
adjetivo
half
(Spanish) la mitad, medio-
bookmark
Muqul
[[muqul]]
sustantivo
Grave digger
(Spanish) Enterrador
bookmark
Nab’amaj
[[naɓamaχ]]
adjetivo
Blessed
(Spanish) Bendito (de haber recibido la bendición)
bookmark
Ni’atx b’an q’ab’
[[niʔaʔt͡ʂ ɓan ʛaɓ]]
sustantivo
left
(Spanish) izquierda
bookmark
Nim amaq’
[[nim amaʛ]]
sustantivo
City
(Spanish) Ciudad
bookmark
Nim su’a’n
[[nim suʔaʔn]]
sustantivo
bamboo
(Spanish) bambú
bookmark
Nq’ojin
[[n.’ʛoχin]]
verbo intransitivo
be angry
(Spanish) estar enojado
bookmark
Pelq’u’
[[pel.’ʛuʔ]]
verbo transitivo
push
(Spanish) empujar
bookmark
Pujul alon
[[puʂul alon]]
verbo
To serve as midwife
(Spanish) Atender un parto
bookmark
Qib’ol
[[qi.’ɓol]]
verbo transitivo
rub
(Spanish) frotar
bookmark
Saqchb’ilon
[[saq.’t͡ʃʛilon]]
verbo transitivo
play
(Spanish) jugar
bookmark
Sipal
[[si.’pal]]
verbo intransitivo
flow
(Spanish) fluir
bookmark
Sotz’
[[sot͡s’]]
sustantivo
bat
(Spanish) murciélago
bookmark
Swal
[[s.’wal]]
verbo transitivo
give
(Spanish) dar
bookmark
Tal itx’
[[tal ʔit͡ʂ’]]
sustantivo
rat
(Spanish) rata
bookmark
Te ichan
[[te i.’t͡ʃan]]
sustantivo
man (adult male)
(Spanish) el hombre (varón adulto)
bookmark
Te saqb’alam aji’ qe kansan kye ichan
[[te saq.’ɓalam ʔaχiʔ qe kansan kʲe ʔit͡ʃan] ]
frase
the jaguar killed the men
(Spanish) el jaguar mató a los hombres
bookmark
Te tx’ya’n k’onti’l no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn k’on.’ti’l noqe.’lan]]
frase
the dog does not run
(Spanish) el perro no corre
bookmark
Tetz no’qelan
[[tet͡s .’noqelan]]
frase
he runs
(Spanish) él corre
bookmark
Tlanul xhchijel
[[tlanul ʃt͡ʃiχel]]
sustantivo
body hair
(Spanish) pelo de cuerpo
bookmark
Tman kway
[[t.’man k.’waj]]
sustantivo
mule
(Spanish) mulo(a)
bookmark
Tmankb’il
[[tman.’kɓil] ]
adverbio
last
(Spanish) último-
bookmark
Toq tuj twi’
[[toq.’ tuχ.’ twiʔ]]
sustantivo
Somersault
(Spanish) Vuelta de gato
bookmark
Toyb’etz
[[toj.’ɓet͡s]]
sustantivo
Offering
(Spanish) Ofrenda
bookmark
Tukru’
[[tuk.’ruʔ]]
sustantivo
owl
(Spanish) búho
bookmark
Twitzale’
[[twi.’t͡saleʔ]]
sustantivo
chief
(Spanish) jefe
bookmark
Txoko’ tanim
[[t͡ʂokoʔ tanim]]
verbo
Call the spirit
(Spanish) Llamar al espíritu
bookmark
Tze’en
[[t͡seʔen]]
verbo intransitivo
laugh
(Spanish) reírse
bookmark
Tzinsjal
[[t͡sin.’sχal]]
adjetivo
be tasty
(Spanish) ser delicioso
bookmark
Tzub’an
[[t͡su.’ɓan]]
verbo transitivo
spit
(Spanish) escupir
bookmark
Tzul
[[t͡sul]]
verbo intransitivo
come
(Spanish) venir
bookmark
Uka’
[[ʔuk’aʔ]]
verbo transitivo
drink
(Spanish) beber
bookmark
Wa’xh kway
[[waʔʃ k.’waj]]
sustantivo
donkey
(Spanish) burro
bookmark
waq’unon
[[wa.’ʛunon]]
sustantivo posesivo
Servant, paid laborer
(Spanish) Mozo
bookmark
Watb’il
[[wat.’ɓil ]]
sustantivo
Room
(Spanish) Posada, hospedaje
bookmark
Winaq lajuj
[[winaq la.’χuχ]]
número
thirty
(Spanish) treinta
bookmark
Xawen
[[ʂa.’wen]]
verbo transitivo
vomit
(Spanish) vomitar
bookmark
Xhnul
[[ʃ.’nul]]
sustantivo
non-indigenous woman
(Spanish) Ladina
bookmark
Xjal awal kjoj
[[ʂχal awal kχoχ]]
sustantivo
farmer
(Spanish) persona que siembra milpa
bookmark
Xjamb’il
[[ʂχam.’ɓil]]
sustantivo
Religious custom
(Spanish) Costumbre
bookmark
Xnaq’tzon
[[ʂnaʛ.’t͡son]]
sustantivo
teacher
(Spanish) maestro
bookmark
Xqetx’
[[ʂχet͡ʂ’]]
adjetivo
twisted
(Spanish) torcido-
bookmark
Xumil
[[ʂumil]]
verbo transitivo
throw
(Spanish) lanzar
bookmark
Ya’ aj titzik tat
[[jaʔ aχ tit͡sik tat]]
sustantivo inalienable
father’s elder sister
(Spanish) tia (la hermana mayor de su padre)
bookmark
Yab’sa’
[[jaʛ.’saʔ]]
verbo intransitivo
be ill
(Spanish) estar enfermo
bookmark
Yolin jun yolj
[[jo.’lin jun jolχ] ]
verbo transitivo
speak language
(Spanish) hablar (un idioma)
bookmark
Yoq’ol xuj
[[joʛol ʂuχ]]
sustantivo
Midwife
(Spanish) Comadrona, partera
bookmark