Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Ch’ééníshį́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

return.summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

’Amásání léi’ dibé yázhí yootééł.

grandmother INDEF sheep little 3-3-carry.AnO.Prog

’Ayóo la’ deesdoi, nahóółtą́ą́’ laanaa.

very disc 3-hot.SPN 3-rain.O hope

’Azee’ál’į́įdi t’óó tsé’édin ’ájiidzaa.

hospital-at just worse 4-become.NP

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

Ałk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindi nidahaniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-at pl-3-pass-buy.CI

bik’ídadohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Chidí bits’ą́ą́’ niiltłago t’óó yíyooyił.

car 3-from 3-stop.P-GO just 3-3-push.Prog

Chidí t’ą́ą́’ nináníłbą́ą́z.

car just 3-1-reparked.R

dadiidį́į́ł

pl-3DO-1dpl-eat.it.F

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Díí tł’óół yílééł.

this rope 3-2-carry.SFO.Prog

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Haa'íyee' shimáyázhí daats'í ałtso ch'iyáán 'áyiilaa.

lets.see my-maternal.aunt finished food 3-3-making.P

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadéélbįįd

3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

Hahgo lá tá’dinigizh?

When part 2-shear.F

hanoołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká b ’oolwoł.

Gallup-from 1-for 3-with 3-drive.I

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Náneeskaadi t’áádoo naa’ółí bił yíyą́ą’da. ’Alóós t’éiyá yíyą́ą́’.

Tortilla-N (t’áá)doo-NEG Bean-N bił-3-with yíyą́ą’da-3o-1s-eat.P NEG Rice-N t’éiyá-only yíyą́ą’-3o-1s-eat.P.

Neezdáago ’índa yiyííłtsą́.

3-sit.P-Comp only.then 3-3-see.P

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Ná'áł'ah doo ndi yiyiichįįh da.

3-butcher.CI NEG 3-good.at.NP NEG

Shimá ła'í ndi béeso t'áado shaa yiní'ą́ą da.

1-mother not.even.one money just.NEG to.me 3-3-give.P NEG.

Shiníbaal doo tó biníkáoogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.I prepare.against 3-1-make.P

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’ah doo la’ nihee ninááháłtin da.

not.yet DISC some 1du-on 3-rain.CI NEG

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

T’óó la’ ajiłhosh.

contrary.to.appearances 4-sleep.NI

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áhoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

Yiską́ągo Bee’eldííldahsinilgóó ’adeesdee’.

tomorrow Albuquerque-to 4-PL.underway.F

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P