Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
Yadiizíní bigháníshgéésh.
can 3-through-1-cut.open.I’Ahwééh náshdlį́į́h áádóó naanishgóó yishááh.
coffee again-1-drink.R then work-toward 1-go.I’Amásání léi’ dibé yázhí yootééł.
grandmother INDEF sheep little 3-3-carry.AnO.Prog’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.
2-3-photograph.I neg 2-blink.O’Ádi’óóyą́ą́’ le’.
self-2-eat.O don’t’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.
1-read.P CONJ 1-sleep.P’Ólta’góó daats’í deeshááł doodaii’ jooł bee nideeshneeł.
school-toward maybe 1-walk.F or ball 3-with 1-play.FAyóó biká ’anáshwo’.
often 3-for 1-help.RDa'iigisgo deekai yéeni t'oo naalyéhí bá hooghangóó nisiikai.
pl-3-wash-GO walk.pl.F aforementioned merely goods 3-for home-to roundtripdayííłhį́į́’
pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).Pdeiłbéézh
pl-3DO-3dpl-boil.it.IDichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?
hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NIdidadoołjéé’
pl-3DO-2dpl-start.fire.Pdidołjeeh
3DO-2dpl-start.fire.Idishhį́į́h
3DO-1-melt.it.IDoo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.
do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEGDziłneeláagí nánisé’ ’azee’ háágeed.
mountain-end-at growing.herb medicine up-3-1-dig-1.PHaashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.
try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.Nhadajizgeed
pl-3DO-4dpl-dig.it.out.Phadeiilgizh
pl-3DO-1dpl-cut.it.out.Phadeneeshchaad
pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).PHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.
winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- -ne’ behindfind in Navajo Postposition Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
- naashnish work
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
haiilgizh
3DO-1dpl-cut.it.out.Phainiłchaad
3DO-3-card.it.(as.in.wool).IHatáaldi 'iikááh 'atah 'ajóle’.
ceremony-at sandpainting among 4-make.OHádą́ą́’ Jáan Tó Hónaanígóó naayá?
When past John ocean across-to 3-go.PHooghandóó ch’ínáshdáahgo dibé nánásh’įįh.
home-from 1-go.outside.R-GO sheep 1-look.RHoozdodę́ę́’ Łééchąąłgaii bee nááshdááłgo Kinłánídi da’jiyání góne’ sédáago shiyaa haalwod lá.
Phoenix-from greyhound.bus 3-with 1-return.Prog-GO Flagstaff-at cafe into 1-sit.SPN-GO 1-under 3-run.P DISC
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -dę́ę́’ from a general location or point in space or time, also out of, off offind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- instrumental
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- Si-Perfective Neuter (SPN)
- sédá sit
- -yaa under, beneath, downfind in Navajo Postposition Lexicon
- location