Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.
candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I’Áádóó hainidzaa?
and.then what-3-2-do.P'Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.
always water popping-Í 3-2-keep.SPN'Ólta’góó deínóhkááh.
school-toward pl-2dpl-go.pl.PROGAmá k'adee' neeshch'íí nidahidíídla ní jiní.
pas-mother now piñon 3-1dpl-pick.F 3-say 3-it.is.saidBaa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.IBéésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.
radio NEG up 2-volume.turn.I-Íbik’ídédiz
3DO-1-wrap.it.around.it.Pdadidíníilkał
pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).Fdajitł’ó
pl-3DO-4dpl-weave.it.Idaoohdlą́ą́’
pl-3DO-2dpl-drink.it.Pdaoołhį́į́’
pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).Pdayííshóó’
pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.Pdeiilbéézh
pl-3DO-1dpl-boil.it.Ididadidoołjah
pl-3DO-2dpl-start.fire.Fdidazhdííłjéé’
pl-3DO-4dpl-start.fire.Pdidoołhįh
3DO-2dpl-melt.it.Fdidołjeeh
3DO-2dpl-start.fire.IDíí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.
this morning sheep water-to 3-1-herd.ProgDíí gohwééh doondó’ sido da!
this coffee not.even 3-hot.SPN NEGDíí łééchąą’í dah doosłóós laanaa.
this dog 1-lead.O.ADV-laanaa optative particle for a positive wish, hope or desire.Doo ’áłah deiidleeh da.
NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEGhadanoołchaad
pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).Phadanołchaad
pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).Ihadeidoołtééł
pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.FHáadi lá dibé nidahaniih?
where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CIKintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz
areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.PMósí ch’óółt’e’ lágo.
cat out-3-2-carry.O LÁGOna’ashkǫ́ǫ́’
1-swim.INa’nízhoozhígóó chídí doo nił dah didoolwoł da.
Gallup-to car NEG 2-with up start-3.drive.F NEG
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, negativefind in Navajo Imperatives
- Náásgóófind in Navajo Imperatives
- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- dah up at an elevation, off, static, holdingfind in Navajo Adverb Lexicon
- Future (F)
- ’oolwoł drive