An example search has returned 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nanilnishgo nee ’ałní’ní’ą́?

yesterday-Q outside-at 2-work.CI-GO 2-with noon

’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.

coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O
listenloadingplaying

I want to drink coffee that isn’t bitter.

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

’Eii łééchą̨ą’í t’áá ’áko taah yilwo’.

that dog immediately water.into 3-run.U
listenloadingplaying

The dog immediately runs into the water.

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

'Aghaa’ daołgááh.

wool pl-3-2dpl-make.white.I

"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.

3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.F
listenloadingplaying

Tell them "The despicable one has died."

Da’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo n ’adazh’niiyą́ą́’?

Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happen

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

daohshóóh

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.I

dayííshóó’

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.P

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deididoołhįh

pl-3DO-3dpl-melt.it.F

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

dideididoołjah

pl-3DO-3dpl-start.fire.F

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

dooshą’ léi’ --- lá

Díí tł’óół yílééł.

this rope 3-2-carry.SFO.Prog

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

hadeiilgéésh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.I

Halah doo bíighah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
listenloadingplaying

Do not lie down beside your brother or sister.

Hastiin Nééz lą́ą hádadíníit’ı̨́ı̨́’.

Mister Neez emph pl-3-1dpl-search.I

Hózhó’ógo baa nitsínkeesgo níni’ bá na’iłt’oh.

3-harmonious.I-GO 3-toward 2-think.I-GO 2-mind 3-for 2-smoke.I
listenloadingplaying

Have positive thoughts while you are smoking.

Mary ha’át’íí lá yinízin?

Mary what Q 3-3-want.NI

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG
listenloadingplaying

Stop, don’t do it!

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I
listenloadingplaying

We (us two) are looking at that painting.

nisiilkáá’

3DO-1dpl-investigate.it.P

Níwe, doo tł’ée’go ’ízdísooł da!

stop NEG outside-GO 4-whistle.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not whistle at night!

Níwe, naaltsoosgo yee' baa nitsíníkees!

stop paper-GO really 3-with 3-2-think.I
listenloadingplaying

Stop, think about the paper!

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I
listenloadingplaying

Go and get up.

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo ’iishxáshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.(I)NEG horse for 2-1-give.(P)NCM
listenloadingplaying

I feed hay to the horse before I went to sleep.

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

yiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.(snow).I

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog