An example search has returned 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ch’iyáán ’áshłaago dajííyą́ą́’.

yesterday food 1-make.P-GO pl-4-eat.P

’Awééh kweʼé ninishteeh, adaʼoogeeh.

baby here 3-carry.AnO.I 3-fall.O

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Eii łééchą̨ą’í t’áá ’áko taah yilwo’.

that dog immediately water.into 3-run.U
listenloadingplaying

The dog immediately runs into the water.

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

bik’ídiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ídísdis

3DO-1-wrap.it.around.it.I

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

Dah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.

fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.F
listenloadingplaying

You will sprinkle salt on the fry bread. Sprinkle salt on the fry bread.

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deiyą́

pl-3DO-3dpl-eat.it.I

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Gohwééh ła’ shaa níkaah.

coffee some 1-to 2-give.OC.I

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

haołgéésh

3DO-2dpl-cut.it.out.I

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

jiigish

3DO-4-make.one.cut.in.it.I

Kin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.

Flagstaff 1-work.I because there 1-live.NI

Láshdóón chidí bídadiiltłʼółígíí k'ad hashtʼe dadiilnííł.

ribbon car 3-dist.pl-3-tie.F-ÍGÍÍ now prepare 3-1pl-make.F
listenloadingplaying

Letʼs get the ribbons ready to tie onto the vehicle now.

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG
listenloadingplaying

Stop, don’t do it!

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not play with wool!

Náhíínááłgo yadiizíní niłjizh.

around-2-go.I-GO can 3-2-crush.Prog

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shicheii haastihgo łáháda ninálnish.

1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.R

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
listenloadingplaying

My uncle, lend me your horse.

Shiyáázh niʼíłtááh. Bá daʼdiidííł; ʼákohgo chʼiyáán ʼálʼį́įgi shiká ʼadoojah.

1-son 3-graduate.I 3-for 1pl-eat.F so-then food indef-make-at 1-after 3pl-help.F
listenloadingplaying

My son is graduating, let’s have a dinner, I need everyoneʼs help preparing the meal.

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

Sitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.

1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.Prog

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo naanishgóó dah diisháhí Shicheii kojį’ bił ni’ilwod.

before 1-work.(I)GOO start-out 1-walk.NEG grandpa here with 3-2-drive.(I)
listenloadingplaying

Before I could leave for work, my grandfather drove up.

T’áá ’aaí ’aníigo t’éiyá doo bikee’ saad si’ą́ą da.

truly 3-say.I-GO only NEG 3-behind word 3-sit.SPN NEG

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

yiishjį́į́h

Usitative Mode: 1-become.black.U

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F

ʼDa'azhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow3-lend.SFO.F