Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.

yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past NEG 1-eat.P-NEG.GO because soon hunger 1-3-kill.P

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Atsiniltł’ish dóó tó dayókeedígíí baa ’áłah ’aleeh lá.

electricity and water pl-3-request.I-NOM 3-for meeting DISC

'Aghaa’ daołgááh.

wool pl-3-2dpl-make.white.I

'Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

Ashkii tł'óodi naashné ni. Nit'éé' bimá aní k'adee' 'aadéé' chiíłtsxóoí yilwoł.

boy outside-at 1-play.IP 3-say. past 3-mother 3-say.IP now there-from vehicle-yellow-NMZ 3-moving.fast.F

bik’ídadidiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Bįįh b da’doołdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.I

dadoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.P

dayííshóó’

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.P

deiyą́

pl-3DO-3dpl-eat.it.I

Dibé yah ánádanołkaad!

sheep inside semelit-pl-2pl-gather.R

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

dizhdiłjeeh

3DO-4-start.fire.I

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

Háí shą’ ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

K’os hazlį́į́’ t’áá shǫǫ nahodoołtį́į́ł.

cloud 3-become.P EMP just good 3-rain.F

Kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz

areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.P

Mary ha’át’íí yinízin?

Mary what 3-3-want.NI

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I

Níléí dá’ák’ehdi ła’ joogááł.

there cornfield-at some 4-walk.Prog

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shą́ą́’ ’ałk’idą́ą́’ baa hwiinít’į́į ni’.

remember long.ago 3-for 3-discuss.I recall

Shich’é’é bi’éé’ bá ’áshłéehgo naat’ą́hí hááłgizh.

1-daughter 3-clothes 3-for 3-1-make-I 1-GO fabric I-cut.P

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shił dó’eeł!

1-with 3-float.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

Shíká ’anilyeed.

1-for 2-run.I

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P

Tł’éé’ hodooleeł t'ahádą́ą́’ chizh ła’ ’ahidíłne’.

night 3-become.F before.thus wood some 3-2-chop.I