Your search for the mode Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however NEG complete NEG

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.

boy good.thing 3-learn.I DISC

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

didadiiljeeh

pl-3DO-1dpl-start.fire.I

didazhdiłjeeh

pl-3DO-4dpl-start.fire.I

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Dooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.

wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

dínółkaad

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Haahláyéé ’ajiiłhosh.

don’t.dare 4-sleep.I

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

hanishchaad

3DO-1-card.it.(as.in.wool).I

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I
listenloadingplaying

Let’s pretend that we’re in the house; we’ll play like we (dual) are (sitting) in the house. (Lit. we find that we are sitting in the house it is said.)

Kwe’é k’ad łe’esh’aah.

here now earth-1-put.into.I.SRO
listenloadingplaying

Now, I am putting it (SRO) into the ground here.

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Nichxǫ’ t’áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I
listenloadingplaying

Clearly, the sun rays are over there.

Sam Diné yitah naalnish.

Sam Navajo 3-among 3-work.I

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

T’ah doo béeso ’ałtso ’ádįįhdą́ą́’ chidí bitoo’ nahíłniih.

still NEG money all 3-not.exist.NI-past vehicle 3-fuel 3-2-buy.I

T’ah doo la’ ké ániidígíí ła’ biih náánást’ées da.

not.yet DISC shoe.new-IGII some 3-into 1-step.in.I NEG

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í
listenloadingplaying

Don’t scold. (Don’t yell.)

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áhoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tł’óodi didíłjeeh.

outside 3-2-start.fire.I

woohgish

3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

woshóóh

3DO-2dpl-brush/comb.it.I

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

Łį́į́ b níníłjooł.

horse 3-for 3-2-handle.NCM.F