Your search for the mode Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

Asdzání ní’jookąąhgo kintahdi nijighá.

woman-NOM Rep-3a-beg.I-GO town-at about-3a-walk.I

At’ééd aní shí k’ad naalyéhé báhooghango déyá. Nit’éé’ bimá aní k’adee’ da’iigháásh.

girl 3-say.IP 1-now goods 3-for-home-GO directional-go. past 3-mother 3-say.IP now time-sleep.

bik’ídídis

3DO-2-wrap.it.around.it.I

Béeso ła’ nich’į’ nidoolyééł t’ahádą́ą́’ ’ałtso nanilnish.

money some 2-toward 2-3-pay.F before.thus all 2-work.I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Chidí ’anáshdlééh, háálá doo naalnish da.

car 3-1-repair.I because NEG 3-work.I NEG

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

dajiłbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.I

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

dayiigish

pl-3DO-3dpl-make.one.cut.in.it.I

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

deiyą́

pl-3DO-3dpl-eat.it.I

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.I

Dooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.

wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P

Doondó’ ’awéé’ yicha da.

not.even baby 3-cry.I NEG

dínółkaad

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I
listenloadingplaying

Let’s pretend that we’re in the house; we’ll play like we (dual) are (sitting) in the house. (Lit. we find that we are sitting in the house it is said.)

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I
listenloadingplaying

How much will I lose at the hoop and pole game?

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nichxǫ’ t’áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I
listenloadingplaying

Clearly, the sun rays are over there.

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I
listenloadingplaying

Go and get up.

Ńléí dziłtsį́į́góó diit’ash.

there mountain-base-toward start-1du-go.du.I

Sam Diné yitah naalnish.

Sam Navajo 3-among 3-work.I

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Sitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

T’ah ’abíínídą́ą́’ naanishgóó dah dii.

still morning-past work-to up start-1-step.I

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í
listenloadingplaying

Don’t eat cactus.

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsxį́įłgo naalkidígíí neeznáá yidziihgo Jóhonaa’éí daolyéii ch’ééh ’iih da’ałne’ nít’éé’ ’áłt’ąą ’ałtso ’o’oolkidgo ’índa ’iih da’asne’.

fast-GO 3-tick-ÍGÍÍ ten 3-remain.I-GO Suns pl-3-call.NI-NMLZ in.vain 3-into pl-3-3-throw.I past until.after all clock-go finally 3-into pl-3-3.throw.P

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

yiilzhóóh

3DO-1dpl-brush/comb.it.I

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

yik’ídéididis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.I

yitł’ó

3DO-3-weave.it.I

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I