Your search for the mode Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

’Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

At’ééd aní shí k’ad naalyéhé báhooghango déyá. Nit’éé’ bimá aní k’adee’ da’iigháásh.

girl 3-say.IP 1-now goods 3-for-home-GO directional-go. past 3-mother 3-say.IP now time-sleep.

bik’ídazhdidis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.I

Bįįh b da’doołdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

dajishóóh

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.I

dajiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).I

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Gohwééh ła’ shaa níkaah.

coffee some 1-to 2-give.OC.I

Ha’at’iish náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3-say.I

haashgéésh

3DO-1-cut.it.out.I

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past NEG 1-with 3-good.N NEG

haiłgéésh

3DO-3-cut.it.out.I

Háí lá ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

K’ad Na’nízhoozhídi naasháa le’.

now Gallup-at around-1-walk.I hope

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I
listenloadingplaying

Let’s pretend that we’re in the house; we’ll play like we (dual) are (sitting) in the house. (Lit. we find that we are sitting in the house it is said.)

Kin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.

Flagstaff 1-work.I because there 1-live.NI

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

nitł’ó

3DO-2-weave.it.I

niłhį́į́h

3DO-2-melt.it.(snow).I

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I
listenloadingplaying

Go and get up.

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Shą́ą́’ ’ałk’idą́ą́’ baa hwiinít’į́į ni’.

remember long.ago 3-for 3-discuss.I recall

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shidá’í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
listenloadingplaying

My uncle, lend me your horse.

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

T’ah doo la’ tł’oh ła’ baa náánágeeh da.

not.yet DISC hay some 3-for 3-haul.I NEG

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

Tł’óo’di kǫ’ diltłi’ bikáa’gi chéch’il ła’ dináádísh’nííł.

outside-at fire 3-burn.NI 3-on-at oak some fire-again-3-1-move.PlO.I

wohsą́

3DO-2dpl-eat.it.I

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiilzhóóh

3DO-1dpl-brush/comb.it.I

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

yiłbéézh

3DO-3-boil.it.I