Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh bee yishdlį́hígíí bikáá’ ’adání bikáá’ dah yish’ááh.

coffee 3-with 3-1-drink.P-NOM table 3-on up 3-1-put.SRO.U

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

bik’ídadeediz

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’ééh jidighaahgo, ajółhosh laanaa jinizin łeh.

in.vain 4-walk.I-GO, 4-sleep.O hope 4-want.CI usually

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

dadoohsį́į́ł

pl-3DO-2dpl-eat.it.F

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

didiiljeeh

3DO-1dpl-start.fire.I

didishjeeh

3DO-1-start.fire.I

diilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.I

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed.

this night NEG bull into.field-3-run.O

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

díníilkaad

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg

haiilgizh

3DO-1dpl-cut.it.out.P

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Hosh doo jiyą́ą da.

cactus NEG 3-4-eat.DI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

joodlą́ą́’

3DO-4-drink.it.P

Kʼadí! Tʼáadoo tʼóó ’ííyį́į̨́łí.

stop NEG just 2-eat.Prog-í

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

neiilyé

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

Niłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?

2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CI

Níwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!

stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shiyáázh bighandi níyáá nít’ę́ę́’ t’áá ’íídą́ą́’ ’eelnish lá.

1-poss-little 3-home-at 1-go.P past just then 3-off.to.work.P DISC

T’ah doo la’ shą́ą́’ ’azhjaa’góó náádiikáah da.

not.yet DISC flea market-to 1pl-run.I NEG

T’áá ká chidí ba’óó’ááł lágo.

NEG car 3-3-borrow.O LÁGO

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI