Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh bee yishdlį́hígíí bikáá’ ’adání bikáá’ dah yish’ááh.

coffee 3-with 3-1-drink.P-NOM table 3-on up 3-1-put.SRO.U

’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.

coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O

’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.

boy good.thing 3-learn.I DISC

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.P-GO 1-little.brother and 1-little.sister RECP-equal-GO 3-for RECP-for 3-lie.aligned.PlO.NP

’Eii bóhólníih ni.

that FOC 3-lead.Prog EMPH

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.

1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.F

'Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

'Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Bįįh b da’doołdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.I

Ch’iyáán bá hooghandi béeso bideená naashnish.

food.store-at money 3-in-exchange.for 1-work.CI

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Da’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo n ’adazh’niiyą́ą́’?

Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happen

Daango k’ééda’dilyééh nt’éé’ t’áádoo k’ééda’diilyáa da.

spring-GO 3-plant.R past NEG 3-3-plant.P NEG

Dah níljííd!

up 2-jump.I

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

deiyííyą́ą́’

pl-3DO-3dpl-eat.it.P

Dibé ła’ yóó’ ’íínilgo k’adę́ę ’e’e’aahgo ch’ééh naanááshwoł.

sheep some away 3-1-lose.P-GO almost evening in.vain 3-after 1-run.around.P

didííłjéé’

3DO-1-start.fire.P

Díí hooghan ’álnéehgi bee ła’ niidlį́į’go baa tįįh diikah.

this hogan 3-pass-make.I 3-with one 1dpl-be.NI-GO 3-about achieve 1du-take.on.pl.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

Ha’át’íísh náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3dpl-say.I

hadanoołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadasiigeed

pl-3DO-1dpl-dig.it.out.P

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeiilgizh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

Hazhóʼí síní. Tʼáadoo naaní’dííldisí.

careful 2-sit.I NEG again-2-wander.Prog-í

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Jooł de’’aah.

ball here 3-2-bring.I

K’ad shicheii bíká ’iishyeed.

now 1-grandfather 3-for 1-run.I

K’os hazlį́į́’ t’áá shǫǫ nahodoołtį́į́ł.

cloud 3-become.P EMP just good 3-rain.F

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

nisíníłkáá’

3DO-2-investigate.it.P

Níwe, bíni'dii ’ałwosh!

stop 3-let 3-sleep.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

woohdlą́ą́’

3DO-2dpl-drink.it.P

Yiską́ągo Na’nízhoozhígóó deet’áazhgo haa’í lá ’adiidį́į́ł?

tomorrow Gallup-to 1dpl-go.du.F-GO where Q 1pdl-eat.F

yiyíí’aal

3DO-3-chew.it.P