Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh yishdlį́į́h ’áádóó naanishgóó yishááh.

coffee 3-1-drink.U and.then work-toward 3-1-go.U

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídídis

3DO-2-wrap.it.around.it.I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad naalkaah doo sh bééhózin da. K’ad éí t’áá shxǫǫd sh báá hózin.

formerly Navajo language research NEG 1-with 3-of ho-know.CI NEG | now TOP luckily 1-with 3-about-ho-know.CI

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadíníilkaad

pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiilzhóóh

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.I

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didazhdííłjéé’

pl-3DO-4dpl-start.fire.P

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Dooshą’ kót’éego áníléeh da lá.

ensure like.this 2-do.I DISC

dííłhį́į́’

3DO-1-melt.it.P

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeiilgéésh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.I

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

jididoołhįh

3DO-4-melt.it.F

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

K’os hóle’!

cloud 3s-become.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

neiskáá’

3DO-3-investigate.it.P

Ni’éé’ náníłkad.

2-clothes 3-2-sew.I

nideizlá

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nijizlá

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níwe, doo hastóí baa níjít’į́į da!

stop NEG men 3-with 3-4-bother.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níyolgo t’áá ’áko niishch’ił.

wind-GO immediately 3-blink.U

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

yishhį́į́h

3DO-1-melt.it.(snow).I

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

yiyííłhį́į́’

3DO-3-melt.it.(snow).P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P

“Chizh ła’ nahílááh”, hałní jíní.

firewood some 2-gather.I 4-say.P 4-say.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying