Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ałk’idą́ą́’ ye’iitsoh lei’ jiní “łeeh nideeshbish.”

long.ago giant INDEF 4-say.P ground-into 2-1.roast.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

’Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́ą dooleeł.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN will.be.F

’Eii łééchą̨ą’í t’áá ’áko taah yilwo’.

that dog immediately water.into 3-run.U
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

dajiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).I

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

deiilzhóó’

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.P

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

didadoołjéé’

pl-3DO-2dpl-start.fire.P

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

didííłjéé’

3DO-1-start.fire.P

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.

do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEG

Dooshą’ kót’éego áníléeh da lá.

ensure like.this 2-do.I DISC

Haa'íyee' shimáyázhí daats'í ałtso ch'iyáán 'áyiilaa.

lets.see my-maternal.aunt finished food 3-3-making.P

Haa'íyee' shinááł Diné bizaad bíhwiidííł'aał.

lets.see 2-1-watch.Prog Navajo language 3-2-learn.F

Haashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.

try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.N

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

jiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.(snow).I

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

joodlą́ą́’

3DO-4-drink.it.P

jííshóó’

3DO-4-brush/comb.it.P

K’os hóle’!

cloud 3s-become.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Na’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.

bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.P

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Naaltsoos yiníshta’go shíni’ shaa ’áyiilaa.

book 3-1-read.I-GO 1-mind 1-for 3-3-make.P

Neel’ą́ą le’.

term-3-reach.up.to.NI LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

neidooleeł

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nisneez sélį́į’go shicheii nahałáhági ’át’éego nahashłáa doo nisin.

1-tall.NI 1-become.P-GO 1-grandfather 3-perform.ceremony.CI-similar.to 1-perform.ceremony.CI future 3-want.NI

nisoolá

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níwe, bíni'dii ’ałwosh!

stop 3-let 3-sleep.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níyolgo t’áá ’áko niishch’ił.

wind-GO immediately 3-blink.U

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shiyáázh niʼíłtááh. Bá daʼdiidííł; ʼákohgo chʼiyáán ʼálʼį́įgi shiká ʼadoojah.

1-son 3-graduate.I 3-for 1pl-eat.F so-then food indef-make-at 1-after 3pl-help.F

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’iis bąąh nidaohna’.

cottonwood 3-on pl-2dpl-climb.I

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

Yílk’idę́ę́’ télii ła’ ’adah náádáałgo yiiltsą́.

hill-from donkey INDEF down 3-return.Prog 3-1du-see.P

yoodlą́ą́’

3DO-3-drink.it.P

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI