An example search has returned 50 entries
’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.
yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.
lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI
listen
I am busy melting some lard.
bookmark- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- dishhį́įh melt itfind in Navajo Verb Modes
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- naashá go aboutfind in Navajo Verb Modes
’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.
2-3-photograph.I neg 2-blink.O’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.
very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.
meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I’Eii lá bóhólníih ni.
that FOC 3-lead.Prog EMPH’Ííyą́ą́’ dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.
1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.
1-read.P CONJ 1-sleep.PAsdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.
woman little 3-car not.even but 3-work.P NEGBee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah 'ííńtą́?
broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSObik’ídóhdis
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.IChidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.
car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P
listen
I did everything possible to get my car out of the mud.
bookmark- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- yilyeed go, runfind in Navajo Verb Modes
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’asht’í actfind in Navajo Verb Modes
- t’áá ch’į́į́góó failurefind in Navajo Adverb Lexicon
- -iih intofind in Navajo Postposition Lexicon
dadiilyį́į́h
pl-3DO-1dpl-melt.it.Idadoołbish
pl-3DO-2dpl-boil.it.Fdajoodlą́ą́’
pl-3DO-4dpl-drink.it.Pdajíí’aal
pl-3DO-4dpl-chew.it.Pdaołhį́į́h
pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).Idazhdííłhį́į́’
pl-3DO-4dpl-melt.it.Pdeitł’ó
pl-3DO-3dpl-weave.it.Idideidiłjeeh
pl-3DO-3dpl-start.fire.Ididoołjéé’
3DO-2dpl-start.fire.Pdiilyį́į́’
3DO-1dpl-melt.it.Pdishhį́į́h
3DO-1-melt.it.Idizhdííłjéé’
3DO-4-start.fire.PDoo nídahiyoołnaah da.
neg pl-3-2dpl-resuscitate.I negDoo t'áá k'ad níká 'eeshwod da.
do.not.want.to for.you.pos 2-1-help.P NEGhaiilgéésh
3DO-1dpl-cut.it.out.Ijidiłhį́į́h
3DO-4-melt.it.Ijíí’aal
3DO-4-chew.it.PKintahgóó diit’ash.
town-to 1dpl-go.du.Prognaashłé
3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.Icarry a ropelike thing around, 1st person singular
bookmarkNimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́ą dooleeł.
your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT
listen
Go to your aunt’s house and take care of the baby over there.
bookmark- -góó to, toward, along, on, with a numeral it indicates a datefind in Navajo Postposition Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- yishwoł run alongfind in Navajo Verb Modes
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
- goal
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- ’áháshyą́ carefind in Navajo Verb Modes
- dooleeł futurefind in Navajo Adverb Lexicon
nisiilyá
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.Pcarry a ropelike thing around, 1st person dual
bookmarknisíníłkáá’
3DO-2-investigate.it.PNił bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?
2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI
listen
Do you know or does your grandfather know?
bookmark- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes
- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions
- doodaii’ particle orfind in Navajo Questions
- daats’í particle for perhapsfind in Navajo Questions
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes
NTUdi hooghannimází góne’ Diné bizaad baa ’iinishta’
NTU-at hogan inside Diné 3-language 3-for 1-read.IShilééchąą’í sitsijį’ yilwoł.
1-dog 1-ahead-to 3-run.IShilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.
1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.PShimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.
1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.RShínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.
1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG
listen
I wanted my older brother to help me but unfortunately he didn’t come.
bookmark- -ká after, forfind in Navajo Postposition Lexicon
- benefactive
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- yishwoł run alongfind in Navajo Verb Modes
- Neuter Imperfective (NI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- ’áłt’ąą after allfind in Navajo Adverb Lexicon
- t’áadoo notfind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- nishááh come, arrivefind in Navajo Verb Modes